40% van de ziekenhuizen te ruim gehuisvest, aldus een studie bij Nederlandse ziekenhuizen van het gespecialiseerde bureau Arcadis waarover het Nederlandse blad Medisch Contact bericht. Ook De Specialist kaartte het probleem al aan en vindt dat enige nuance op zijn plaats is, ook voor de Belgische ziekenhuizen.

"Zo’n 40% van de Nederlandse ziekenhuizen is te ruim en daardoor te duur gehuisvest. Tot die conclusie komt consultancybedrijf Arcadis na een vergelijking", aldius Medisch Contact. 

Acradis keek naar de productiecijfers en het vloeroppervlak van 58 van de 76 ziekenhuisorganisaties (zowel academisch als perifeer). Via het aantal ziekenhuisopnames, verpleegdagen en polikliniekbezoeken werd de productie van het ziekenhuis afgezet tegen het aantal vierkante meters waarover het beschikt. "Op basis daarvan komt Arcadis tot de conclusie dat een flink deel van de ziekenhuizen meer ruimte bezit dan financieel gezond en passend wordt geacht gezien hun productie", heet het in Medisch Contact.

Verder luidt het dat huisvestingskosten relatief statisch zijn, terwijl de ziekenhuisproductie per vierkante meter tussen 2011 en 2015 gemiddeld met 16% daalde in Nederland, becijferde Arcadis. Door dalende productie dalen de inkomsten, en bij gelijkblijvende huisvestingskosten neemt het aandeel van die kosten dus toe. Met als gevolg dat er op andere posten binnen een ziekenhuis harder moet worden gesneden om de totale kostprijs per zorgpakket nog aantrekkelijk te houden voor zorgverzekeraars, vat het bureau het probleem samen.

Nuance

Een lezer reageerde al door te stellen dat het niet zozeer de grootte van het ziekenhuis is, maar de verdeling van ruimten binnen het ziekenhuis die voor problemen kan zorgen. Daarom ook houden tal van Belgische ziekenhuizen bij hun nieuwbouwplannen rekening met een soepele compartimentering: de structuur kan waar nodig vlot worden aangepast aan veranderende behoeften. Overigens hebben zorgverzekeraars bij ons op dat vlak minder in de pap te brokken en kunnen ze dus minder druk zetten.

Anderzijds moeten ook ziekenhuizen bij ons de tering naar de nering zetten, wat voor een stuk wordt opgelost door meer netwerking maar de rationalisering zal onder druk van de overheid zeker nog dieper snijden en dat met amper nog budgettaire speelruimte.

Anderzijds: iets te weinig wordt ook het effect van de (dubbele) vergrijzing (en dus weer toenemende zorgbehoeften) in rekening gebracht. Aan de overheid om de zorgtoegankelijkheid (en het aanbod dus) nauwgezet te bewaken. En verder kan een deel van de ziekenhuisruimte - mocht die al overtollig worden - in de toekomst nog een andere bestemming krijgen, afhankelijk van de creativiteit van artsen en management.