In samenwerking met 23 Vlaamse ziekenhuizen ontwikkelde het Leuvens Instituut voor Gezondheidszorgbeleid (LIGB) van KU Leuven het kwaliteitsmodel voor zorgorganisaties, FlaQuM. De internationale erkenning en validering door de International Society for Quality in Health Care (ISQua), met een topscore van 97 procent, motiveert het academisch team en de 23 deelnemende ziekenhuizen om het model samen verder uit te bouwen.
Enkele jaren geleden werd duidelijk dat er nood was aan het evalueren en herdenken van het huidige Vlaamse kwaliteitsbeleid. De Vlaamse overheid besliste om het pure accrediteringsverhaal om te vormen tot het uitwerken van een eigen kwaliteitsmanagementsysteem, dat in de toekomst extern getoetst moet kunnen worden.
23 Vlaamse ziekenhuizen bundelden hun ervaring en expertise in de uitwerking van een kwaliteitsmanagementsysteem en participeren in het FlaQuM-consortium. Het gaat om AZ Damiaan Oostende, AZ Diest, AZ Klina Brasschaat, AZ Sint-Blasius Ziekenhuis Dendermonde, AZ Vesalius Tongeren, AZ West Veurne, AZ Zeno Knokke-Blankenberge, Gasthuiszusters Antwerpen, Imelda Ziekenhuis Bonheiden, Inkendaal Revalidatieziekenhuis, Jan Yperman Ziekenhuis Ieper, Jessa Hasselt, Nationaal MS Center Melsbroek, OLV-ziekenhuis Aalst, Sint-Andriesziekenhuis Tielt, Sint-Trudo Sint Truiden, RZ Heilig Hart Leuven, RZ Heilig Hart Tienen, Universitair Ziekenhuis Antwerpen, UPC KU Leuven, UZ Leuven, Ziekenhuis Netwerk Antwerpen en ZOL Genk.
Internationale validatie door het werkveld
“Met deze ISQua-erkenning wordt het FlaQuM-model nu ook gevalideerd door internationale experten en komen we op het niveau van andere internationaal erkende systemen zoals JCI international, NIAZ/Qualicor en Qmentum. We publiceerden onze ervaringen en onderzoeken reeds in meer dan 10 internationale wetenschappelijke publicaties, maar deze erkenning zorgt voor internationale validatie door het werkveld. Dit is dan ook niet alleen een belangrijke mijlpaal voor ons onderzoeksteam, maar zeker voor de deelnemende ziekenhuizen”, zeggen de KU Leuven-professoren Kris Vanhaecht en Dirk De Ridder, die samen de academische leiding hebben over het FlaQuM-consortium.
Denken, doen, leren
ISQua evalueert en erkent wereldwijd kwaliteitssystemen via hun External Evaluation Association (EEA). FlaQuM bestaat uit drie onderdelen: visie-ontwikkeling (denken), co-creatie (doen) en ontwikkeling & innovatie (leren).
“Ons wetenschappelijk onderbouwd co-creatiemodel dat we gebruiken binnen de pijler ‘doen’, is samen met de ziekenhuizen ontwikkeld, getest en gevalideerd. We ontwikkelden tevens een maturiteitsmodel, waarmee ziekenhuizen kunnen nagaan hoever men staat in de uitbouw van hun kwaliteitssysteem en we gebruiken een set van gevalideerde objectieve kwaliteitsindicatoren voor de continue opvolging en benchmarking van onze organisaties”, zegt Fien Claessens, doctoraatsonderzoeker binnen het FlaQuM-consortium.
Dat de drie pijlers denken, doen en leren als één geheel positief geëvalueerd werden door ISQua, is belangrijk. Ziekenhuizen die slechts één of twee van deze pijlers gebruiken, voldoen dus niet aan de verwachtingen van ISQua. “FlaQuM-organisaties nemen daarnaast uiteraard deel aan het nalevingstoezicht van de Vlaamse Zorginspectie en de publieke rapportering vanuit het Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg (VIKZ)”, besluit Claessens.
Eigen context, cultuur, structuur
“We zullen deze internationale ISQua-erkenning dan ook meenemen in onze volgende gesprekken met zowel de Vlaamse als Federale overheid”, duiden Vanhaecht en De Ridder. “In het verleden erkende de Vlaamse overheid enkel kwaliteitssystemen die een ISQua-erkenning hadden, en momenteel beloont de Federale overheid zelfs nog steeds financieel ziekenhuizen met een ISQUA-accreditering binnen het Pay-For-Performance systeem."
"FlaQuM-organisaties kunnen vanaf nu dus ook aangeven dat hun kwaliteitssysteem niet alleen gebouwd is op basis van hun eigen context, cultuur en structuur, maar tevens op basis van wetenschappelijke evidentie, en dat FlaQuM alvast tot 2027 erkend is door de International Society for Quality in Health Care.”
Elkaar visiteren
“We kregen het advies van ISQua om extra in te zetten op de voorbereiding van onze deelnemers in het visiteren van elkaar”, zegt Charlotte Van der Auwera, projectmanager van FlaQuM. “Binnen FlaQuM hebben we recent een systeem voor externe toetsing ontwikkeld, zodat we voldoen aan de vraag van de Vlaamse overheid."
FlaQuM organiseert op 7 en 8 september reeds een interactieve opleiding om collega’s uit deelnemende organisaties nog beter wegwijs te maken in de modellen, tools en instrumenten die het gebruikt.
Meer uitleg over het FlaQuM-onderzoek en de organisatie vindt u hier.
> 23 ziekenhuizen bundelen krachten voor Vlaams kwaliteitsbeleid
