"De gezondheidscrisis bied ons een kans op verandering", aldus Paul d'Otreppe, voorzitter van de BVZD (Belgische vereniging van ziekenhuisdirecteuren. Medewerkers te velde, ziekenhuisdirecteuren en artsen zijn ermee bezig. 'Een besmettelijke ziekte laten coëxisteren in het klassieke ziekenhuisleven wordt de norm.'

Vandaag zou de gezondheidscrisis hervormingen in de gezondheidszorg kunnen versnellen. Er loopt een denkoefening om de sterke en zwakke punten van ons systeem te analyseren en te begrijpen. Ze bekijkt de evolutie van de ziekenhuisfinanciering in het licht van succesvolle buitenlandse ervaringen: "We kunnen de eerstelijnsverzorgers bedanken voor hun reactiesnelheid, we kunnen de aanwezige solidariteit benadrukken, we kunnen ons gelukkig prijzen dat ons systeem niet instortte... maar als één zaak als een paal boven water blijft staan, blijkt dat er ons gezondheidssysteem niet optimaal functioneerde in het licht van de recente ervaringen met deze pandemie."

Geen weg terug

Symboiisch is het voorbeeld van de "videoconferentie of de telegeneeskunde: "Die wilden we niet en nu is iedereen er klaar voor en geïnteresseerd. Idem dito voor de digitalisering. We moeten dus ook daar zorgen voor een goede financiering... zodat we tot het beste systeem komen voor de patiënt en de zorgkwaliteit." 

Richtlijn

Er is dus een studie aan de gang om een basis te leggen voor deze reflectie: "We bespreken de financiering van de gezondheidsactoren in het midden van de crisis alsof we het hebben over de hervorming van de brandweer temidden van de brand..."

Voor Paul d'Otreppe is het noodzakelijk om de betrokkenen op één lijn te brengen en niet langer te zeggen dat we links gaan maar uiteindelijk naar rechts afzwenken. Met Covid hebben we de betrokkenen uit andere landen (zoals Frankrijk, Zwitserland, Duitsland...) vergeleken. Dit is de kans om verder te gaan." We kunnen lessen trekken uit deze specifieke context. We keren niet meer terug naar vroeger."

Algemeen begrotingskader

Voor de voorzitter van BVZD is luisteren naar de actoren een absolute must (anticiperen op voorzienbare gebeurtenissen, oplossingen gecoördineerd voorbereiden, over de nodige middelen beschikken op de juiste plaats en op het juiste moment, betrokkenen belonen, ...). Verder is het een must om deze problemen te contextualiseren binnen een algemeen kader van een niet te ontkennen beperkte realiteit (een globaal begrotingskader dat mensen verantwoordelijk maakt, essentiële gezondheidszorg, maar niet tegen elke prijs, verantwoordelijkheidsbesef van wie gebruik maakt van publieke middelen, ...). 

Intussen bereiden de ziekenhuizen zich al enkele weken voor op een tweede golf binnen hun muren. Komt die er of niet? "Voor de tweede golf weten we dat anticiperen heel belangrijk is. Hoe meer we ons voorbereiden, hoe beter we uitgerust zullen zijn. Sommige mensen denken dat we misschien te ver gaan. We hebben het over demonisering, maar ik denk dat het proces beter gecontroleerd wordt."

Management-les

In ieder geval zal dit coronavirus de werking van het ziekenhuis veranderen: "Niemand vraagt zich nog af of het ziekenhuis moet worden gesloten als de tweede golf evolueert. Vandaag weten we dat we een besmettelijke ziekte moeten laten coëxisteren in het klassieke ziekenhuisleven. Dat zal de norm worden. In het ziekenhuisproject wordt de pandemie inderdaad een aspect van het ziekenhuismanagement. Natuurlijk zijn er nog veel vragen die onbeantwoord blijven. Gaat alles in de netwerken naar één site voor de pandemie? Wordt dit op een transversale manier beheerd? We zitten in een leerproces waarvoor we goed vorderen."