De vermaarde chirurg Atul Gawande zal een nieuw ziekenhuisconcept leiden van Amazon, JP Morgan en Warren Buffet. Het begint sommigen eindelijk te dagen dat we de bus van de nieuwe technologie niet mogen missen... Dat was de boodschap van Lucien Engelen voor een select gezelschap van ziekenhuisinnovatoren, verzameld op het Summer Event van In4care.

Lucien Engelen is een bezige bij. Onder meer als futurist - een naam als een klok in de wereld van de innovatie met links naar de ziekenhuiswereld via Radboud Nijmegen - en ook als begenadigd spreker en auteur. Vandaag werkt hij ook voor Deloitte. Hij deed inspiratie op voor een nieuw boek en dat zullen we geweten hebben. In een boeiende voordracht stond hij stil bij wat er op ons afkomt qua vernieuwingen. Het gaat almaar sneller, stelde ook hij vast. En toch moet u daarom als arts niet vrezen voor uw baan, als u de bus niet mist tenminste.

Een blik op wat de nabije toekomst ons brengt;

• In Amerika bouwde Apple al een persoonlijk gezondheidsbulletin in zijn smartphones in, een optie die ook bij ons geactiveerd kan worden.
• Amazon werkt aan ziekenhuisplatformen. Begin dit jaar kocht het plots 550 ‘brick and mortar’ stores (bakstenen winkels) op. Het ging om het segment van Albert Heijn in Amerika. Niemand die dwat deze online-reus daamee van plan was. Tot op 30 januari dit jaar bekend werd dat het een samenwerking betrof met de bank JPMorgan en Warren Buffet. Amazon was van plan om hiermee mini-ziekenhuizen in te richten voor zelf-gezondheidszorg waarbij 1,1 miljoen medewerkers betrokken zouden worden. Daartoe namen ze ook 200 verpleegkundigen aan die volgeladen worden met technologie. Nu al kun je met programmaatjes 1,1 miljoen ECG’s per maand maken.
• Philips is al in staat om vier tot vijf dagen voordat zich een recidive zal voordoen, het bewuste hartinfarct te voorspellen, weliswaar nog niet precies wanneer en hoe. "In het ziekenhuis van Nijmegen hebben we de link ontdekt tussen hartslagvariabiliteit en een plotse daling van de glucosespiegel een halfuur nadien. Met je smarthorloge is dat te voorspellen", dixit Engelen.
• Elon Musk bracht 4.400 satellieten in een baan om de aarde en overal op aarde zal er zo dekkend internet zijn tegen eind 2019.

Rationele analyse 

Om te illustreren hoe snel het gaat bracht Engelen een anekdote uit zijn eigen leefomgeving. Amper vier jaar geleden vroeg zijn toenmalige bestuursvoorzitter van Radboud hoe het ziekenhuis van de toekomst moest worden ingericht.. "We ontdekten dat ongeveer 70% van de toenmalige activiteit in het ziekenhuis in 2021 niet meer zou plaatsvinden:

• door de verhuizing van activiteiten naar topklinisdhe zorg in expertisecentra.
• door activiteiten in supermarkten die een deel zullen inpalmen
• omdat mensen veel meer thuis verzorgd zullen worden.

"80% van de gezondheidszorg is puur logistiek en men moet hier meer belang aan hechten. We houden nog 20% pure geneeskunde over, dat is natuurlijk uitermate belangrijk. Maar toch leggen we die lat op dat hele gezondheidszorgproces. Terwijl blijkt dat de Healthcare User Interface (H-UX) niet meer past, iets wat ook geldt voor de bankwereld."

Lucien Engelen vraagt zich af waarom we in de zorg niet doen wat we ook in ons gewone leven doen: skypen, bellen, teleconsulteren… die trend is niet tegen te houden.

Donderslag bij heldere hemel

"Ik waarschuwde er herhaaldelijk voor dat Amazon ziekenhuizen ging bouwen, maar ik werd niet geloofd. Tot dus heel onlangs het bericht kwam dat ze met 1,1 miljoen medewerkers aan de slag gingen en een eigen zorgverzekering startten. Het was nog steeds niet waar, de ontkenningsfase duurde voort…maar wat vernamen we vorige week donderdag? De wereldberoemde chirurg Atul Gawande zou het initiatief van JPMorgan, Amazon en Buffet gaan leiden. Toen zei iedereen plots: “Hoho. Als zo iemand, de godfather van de veiligheid en de kwaliteitsverbetering die zo ongeveer de checklists heeft uitgevonden, overstapt naar die partij, dan is er toch wat aan de hand…"

"Dat betekent niet dat de banen van artsen op de tocht staan", stelt Engelen ons gerust. "Daarin verkondig ik dus ook iets anders dan wat meestal gehoord wordt. Wel zal de zorgvraag verdubbelen en behouden we hetzelfde budget. Daarom is het essentieel om met die nieuwe technologie aan de slag te gaan."

We moeten daarbij volgens Engelen vier D’s voor ogen houden:

• Delocalisatie
• Democratisering

(de patiënt zal zelf vragen en kan dat nu hij zelf zijn data kan beheren, hij zal zef gaan aandringen op videoconsults)

• Digitalisering

Artsen zullen een abonnement nemen op patiëntendata in plaats van omgekeerd de patiënt die bij ons om data komt).

• Dollars

Er wordt een bom geld geÏnvesteerd in zorg, afkomstig van allerlei multinationals

Het komt er voor Engelen dus meer dan ooit op aan dat we gaan 'samenwerken' in plaats van 'samen werken', we moeten (regionale) verbindingen leggen en alles (inter)nationaal afstemmen: ga bij de buren op bezoek, anticipeer. Of om het met de woorden van wijlen amateurfilosoof Johan Cruyff te zeggen: je moet niet daar zijn waar de bal is, maar waar de bal naartoe gaat.

Tot slot zette Engelen voor zijn publiek van innovatoren toch een wat tegendraads accent: "We moeten heel veel geld steken in omscholingsprogramma’s, niet enkel in start-ups."

Meer info over het boek van Lucien Engelen, Augmented Health(care): The end of the beginning, vindt u hier.