Herstel en pijn na dagchirurgie valt bij patiënten vaak tegen. Een voorspellingsmodel en een betere combinatie van pijnbestrijding moet verbetering brengen, aldus onderzoek van anesthesioloog Björn Stessel (Jessa en Maastricht UMC+).

Een operatie waarbij de patiënt dezelfde dag naar huis kan, blijkt vaak nog altijd zwaarder te vallen dan vooraf verwacht. Dat concludeert anesthesioloog Björn Stessel van het Jessa Ziekenhuis in Hasselt (BE) en het Maastricht UMC+ na promotieonderzoek. Slechts 17% van de patiënten blijkt goed hersteld vier dagen na een dagbehandeling. Een derde  van de patiënten met matige tot ernstige pijn verzuimt daarnaast geheel of gedeeltelijk om pijnstillende medicatie te nemen. “Die zorg kan dan ook veel beter”, aldus Stessel. “Goede voorlichting is daarbij van essentieel belang.”    

Meer dan de helft van alle operaties vindt tegenwoordig plaats via een dagbehandeling. Voordee is dat de patiënt in zijn eigen omgeving kan herstellen. Veel mensen denken na een dagbehandeling al weer snel aan het werk te kunnen. Dat blijkt in de praktijk echter tegen te vallen, zo is de conclusie van Stessel.

Kwaliteit van herstel
Stessels onderzoek liep bij meer dan 1.000 patiënten die verschillende chirurgische ingrepen ondergingen via dagbehandeling. Vier dagen na de operatie werd de herstelkwaliteit en de mate van pijn vastgesteld. De resultaten bleken weinig positief.

• Bij het verwijderen van de galblaas bleek bijvoorbeeld geen enkele patiënt goed hersteld, bij 65% was zelfs sprake van een slecht herstel.
• Ook een schouderoperatie of een op het eerste gezicht eenvoudige ingreep zoals het verwijderen van schroeven en plaatjes lieten vaak een slecht herstel zien.
• Een kijkoperatie in bijvoorbeeld de keel of de baarmoeder bleek patiënten dan wel weer mee te vallen.

“Reden te meer om de kwaliteit van herstel en pijnbestrijding na dagchirurgie te verbeteren”, zegt Stessel.

Therapietrouw
Vele patiënten rapporteerden vier dagen na de dagbehandeling tevens matige of hevige pijn, waarbij een schouder-, bot- of tandoperatie en ook weer het verwijderen van schroefjes in negatieve zin opvallen.

Stessel onderzocht vervolgens hoe trouw deze groep patiënten hun voorgeschreven pijnmedicatie namen. Bijna één op de drie mensen neemt de pijnstilling niet volgens voorschrift, waarvan een gedeelte de medicatie, zoals paracetamol, tramadol en/of ibuprofen, volledig verzuimt te nemen.  

Voorspelling en effectievere pijnbestrijding
De promovendus werkte aan een model om te voorspellen welke patiënten de grootste kans lopen op matige tot hevige pijn.“Bij deze mensen kun je extra maatregelen nemen”, zegt Stessel. “Zo kun je ze beter gaan opvolgen door meer contactmomenten in te plannen of hulpmiddelen bieden om het slikken van pijnmedicatie te verbeteren.”  

Dr. Stessel werkt momenteel ook aan het verbeteren van de pijnmedicatie zelf: “De gouden standaard is nu een combinatie van paracetamol en ontstekingsremmers, zoals ibuprofen. Vanwege eventuele bijwerkingen van die laatste is dit niet de meest ideale combinatie. We zoeken nu naar betere alternatieven. Alles met als doel om de zorg na dagchirurgie te verbeteren.”