Vooral de beheersing van de loonkosten zorgt voor een verbetering van het bedrijfsresultaat. Ziekenhuizen storten iets vlotter de afgedragen artsenhonoraria (retrocessie) door. Dat percentage steeg globaal van 59,6% naar 60%. Dat maakte het potje 'bezoldigingen' van artsen iets groter (+ 4,4%). De omzet van de honoraria steeg sowieso met 3,9%.

"Het schip zinkt niet meer, maar blijft drijven. Nu nog een motor en een vaarrichting." Dat was de kernboodschap van hoofdeconoom Geert Gielens bij de voorstelling van het MAHA-rapport 2015 over de situatie van de private en publieke algemene ziekenhuizen in België vorig jaar. 

Van de 92 algemene ziekenhuizen in ons land hebben er vorig jaar 26 het boekjaar in het rood afgesloten. Dat aspect blijft zorgwekkend, zelfs al daalde hun aantal. Vooral de zeer kwetsbare categorie van ziekenhuizen die niet voldoen aan een specifieke test van Belfius, baart zorgen. Deze groep groeit (van 16,1 naar 20,7%).  Omgekeerd daalt het percentage ziekenhuizen dat aan alle criteria voldoet (van 25,3 naar 14,9%).

Andere kernboodschappen

• De algemene ziekenhuizen hebben ook in 2014 nog veel geïnvesteerd (1,45 miljard euro).

• De substitutie naar (chirurgische) daghospitalisatie zet zich verder door met een stijging van 5,4% van het aantal ligdagen. Dat is typerend voor de voorbije 5 jaar. Nieuwe gebouwen werden in gebruik genomen, waardoor het ziekenhuispatrimonium gedeeltelijk is vernieuwd. Daardoor is de financiële schuldgraad wel sterk toegenomen (van 32,6% in 2011 tot 36% in 2014). 18 ziekenhuizen kunnen in 2014 hun jaarlijkse bancaire schuld niet aflossen met hun gerealiseerde cashflow (8 instellingen in 2011).

• De omzet in ruime zin steeg sterk (3,3%). Deze stijging is vooral het gevolg van de belangrijke investeringen de voorbije 5 jaar, die nu geleidelijk gefinancierd worden via het BFM (budget financiële middelen).

• De globale personeelskost steeg slechts met 0,4%. Enerzijds door elementen die de kost per VTE gemiddeld niet meer doen stijgen maar anderzijds ook doordat het aantal VTE slechts toenam met 0,4%.

• Door de beheersing van de bezoldigingskost verbeterde het structurele bedrijfsresultaat van 0,5% tot 1,1% van de omzet. De marge blijft wel klein. De instellingen met een negatief bedrijfsresultaat daalde van 40 naar 26 instellingen (iets meer dan 1 op 4). De groep met een zeer negatief bedrijfsresultaat neemt wel nog toe.

• De bezettingsgraad blijft verder dalen in de sector van 72,5% naar 71,1%. Het aantal opnames stijgt nog wel met 1,1%, maar de ligduur in de sector neemt door de toegenomen efficiëntie verder af van 5,4 naar 5,2 dagen in de dienst chirurgie-diagnose (55% van het aantal bedden).

Belfius voert reeds voor het 21ste jaar op rij zijn analyse uit, die de financiële situatie - in ruime zin - van de algemene ziekenhuizen onderzoekt  via de MAHA-studie (model for automatic hospital analyses). Dit jaar namen voor de zevende maal op rij 100% van de algemene ziekenhuizen vrijwillig deel aan de Belfius-analyse (privaat + publiek). De analyse geeft dus een perfect beeld van de evolutie die de sector de laatste jaren heeft doorgemaakt.

Zorgnet-Icuro dringt aan op een meerjarenplan voor minstens vijf jaar zodat ziekenhuizen een duidelijke koers kunnen volgen. Dat aspect zal ongetwijfeld op tafel liggen bij de start van de gesprekken over de hervorming van de ziekenhuisfinanciering. De ziekenhuizen menen dat ze hun middelen zo nuttiger kunnen besteden. Maar of de overheid met een liberale minister aan het roer echt een marsrichting zal uitzetten, blijft koffiedik kijken. Eerder verwees De Block wel al naar het Antwerpse ZNA-voorbeeld waar onder meer een soepele netwerkvormlng voor een spectaculaire financiële schoonmaak zorgde.