De complexiteit van de institutionele set-up van ons land zorgt voor vertraging, en traagheid is problematisch om een crisis aan te pakken. Die boodschap gaf voormalig minister Philippe De Backer (Open Vld) gisteren mee aan de bijzondere commissie in de Kamer die zich buigt over de aanpak van de coronacrisis.

De Backer kwam op 22 maart vorig jaar op vraag van toenmalig premier Sophie Wilmès aan het hoofd te staan van de werkgroep shortages. Die moest ervoor zorgen dat er medisch beschermingsmateriaal voorhanden was, net als labcapaciteit om tests uit te voeren.

"Er was op het terrein paniek voelbaar. Velen zaten op het tandvlees", aldus de voormalige minister, die schouderklopjes kreeg vanop verschillende banken voor zijn dynamiek tijdens de crisis. "Veel landen waren op zoek naar hetzelfde materiaal en de vraag was tien keer hoger dan het aanbod."

Toch waren volgens De Backer in de loop van april de belangrijkste tekorten weggewerkt. Omdat er op het terrein alweer voldoende materiaal aanwezig was, kon halfweg die maand opnieuw worden gestart met de opbouw van een strategische stock. Van maart tot half mei kwamen 450 miljoen FFP2-maskers en 600 miljoen chirurgische maskers aan voor de Belgische markt. Op 3 mei werd de vrije verkoop van chirurgische maskers opnieuw toegelaten.

Veel van zijn tijd ging ook naar de uitbouw van de testcapaciteit. Daarbij was zijn bedoeling steeds zo breed mogelijk te testen, weliswaar binnen de grenzen van het realistische. Met dat laatste doelde hij op landen die tevergeefs hebben geprobeerd de volledige bevolking op een weekend te testen. Een andere uitdaging was de doorlooptijd van de testing zo kort mogelijk te maken. Die doorlooptijd is intussen al maanden constant, aldus De Backer, die opmerkte dat het vaak nog twee tot drie dagen duurt alvorens mensen met symptomen zich laten testen.

De Backer bevestigde wat anderen voor hem duidelijk hebben gemaakt, namelijk dat de complexiteit van de institutionele set-up van ons land vertragend werkt. "En in een crisis is traagheid problematisch." De toenmalige minister wees ook op een pijnpunt buiten onze grenzen. "Ik heb covid-nationalisme gezien, waarbij leveringen aan de Franse en Duitse grens werden tegengehouden."

Een les voor de toekomst is dat snelheid volgens De Backer moet primeren op perfectie. Ook moeten alle neuzen in de samenleving in dezelfde richting staan, zowel maatschappelijk als binnen het overheidsapparaat. "Rally around the flag", noemt De Backer dat. Een deel van het succes van landen als Israël en Taiwan is daar volgens hem aan te danken.