Zorgnet-Icuro, de Vlaamse koepelorganisatie van de zorgsector, heeft el naar aanleiding van de Belfius-studie over de ziekenhuisfinanciering in ons land, eveneens gepleit voor een structurele hervorming. "We moeten de coronacrisis aangrijpen als hefboom voor een complete nieuwbouw", klinkt het.

Uit de studie blijkt dat de financiële situatie van de ziekenhuizen al voor de coronacrisis erg precair was, met slechts een winstmarge van 0,48 procent op de omzet in 2019. "Het betekent dat een kleine verstoring van de inkomsten catastrofale gevolgen kan hebben en zet een stevige rem op de investeringscapaciteit voor infrastructuur en nieuwe ontwikkelingen in de zorg", aldus de koepel.

Ziekenhuizen werden de jongste jaren steeds meer afhankelijk van inkomsten uit de honoraria van artsen en van de omzet uit farmacieproducten. Maar met de coronapandemie moesten ze een groot deel van hun normale activiteiten stilleggen. "De coronacrisis heeft de kwetsbare plekken van de financiering blootgelegd", zegt topvrouw Margot Cloet van Zorgnet-Icuro. "Zo werd duidelijk dat het model van prestatiefinanciering, afdrachten en supplementen op zijn limieten botst en de structurele onderfinanciering een tol zal eisen die op dit moment nog niet te overzien is."

Ze erkent dat de overheid door de crisis een reeks van eenmalige compensatiemaatregelen heeft genomen, om de pijnpunten op korte termijn op te vangen. "Maar aan de fundamenten is voorlopig niet geraakt: ziekenhuizen kunnen niet anders dan bij de artsen aankloppen voor afdrachten, wat een opwaartse druk geeft op de supplementen, en op zijn beurt op de bijdragen ten laste van de patiënt en premies voor de hospitalisatieverzekeringen. Een vicieuze cirkel die maar niet doorbroken raakt."

Zorgnet-Icuro pleit dan ook voor een fundamentele herziening. "Dat betekent een heroriëntatie van prestatiegerichte financiering naar financiering van opdrachten en modules waarbij criteria als multidisciplinaire samenwerking, kwaliteit en performantie van de outcome, richtinggevend zijn. Hiervoor zal een verschuiving nodig zijn in de financieringsstromen van honoraria en hospitalisatieverzekeringen. Dat is ingrijpend, maar de nieuwbouw zal iedereen op lange termijn veel opleveren."