Het is al geruime tijd een heet hangijzer in de medische wereld: opleiding, planning, financiering en andere kwesties. Valérie Glatigny (MR), minister van Hoger Onderwijs en UZ's van de Federatie Wallonië-Brussel, maakt in een exclusief interview met onze Franstalige redactie de balans op van deze kwesties en herinnert eraan dat de kosten voor de opleiding van artsen met ongeveer 12.000 euro per jaar tot de duurste behoren.

Er is de laatste tijd veel gesproken over de nieuwe geneeskundeopleidingen in Bergen en Namen. Wat zijn de laatste ontwikkelingen?

"De beslissing is gevallen. Ik had bedenkingen bij dit initiatief in zoverre dat het niet zal leiden tot het afstuderen van één extra arts: voor dit beroep gelden Riziv-quota, ook al valt dat te betreuren. Er zijn strikte voorwaarden opgelegd voor de opening van de master geneeskunde in Bergen. De studenten die aan de opleiding beginnen, zullen worden gefinancierd op hetzelfde niveau als de studenten van de masteropleiding geneeskunde aan de drie universiteiten die deze opleiding al aanbieden (UCLouvain, ULiège, ULB). Het was inderdaad belangrijk een billijkheidsbeginsel te garanderen en niet in het kader van een gesloten budget de begeleiding van andere Franstalige studenten te bepalen.  Mons zal het Erasme Ziekenhuis van de ULB als referentieziekenhuis hebben en elke aanvraag tot erkenning als universitair ziekenhuis door de UMons zal leiden tot het einde van de masteropleiding geneeskunde. Ten slotte zal een studie worden uitgevoerd om de impact van de nieuw voorgestelde masters te evalueren en zullen maatregelen worden voorgesteld om het tekort te bestrijden."

Bent u wegens het artsentekort van plan om met de federale regering te onderhandelen over een verhoging van de Riziv-quota?

"In een historisch akkoord met de federale regering hebben we een herziening van het aantal Riziv-nummers verkregen op basis van de reële behoeften in het Franstalige landsgedeelte. Dat zal het mogelijk maken om een aangepaste medische diensterlening aan te bieden en de eeuwige politieke ruzies te vermijden die een trieste jaarlijkse politieke traditie zijn geworden." 

"Voor de studenten die in 2028 afstuderen, gaan we dus van 505 naar 744 Riziv-nummers. Ook alle studenten die nu in de opleiding zitten, krijgen bij het afstuderen gegarandeerd een Riziv-nummer. Dat is een echte stap vooruit, en ik zal er uiteraard op toezien dat het aantal Riziv-nummers dat in de volgende jaren aan de Franse Gemeenschap wordt toegekend, steeds gebaseerd is op objectieve behoeften."

"Wat de huisartsgeneeskunde betreft, kan de Federatie Wallonië-Brussel optreden via subcontingenten, dankzij het werk van de planningscommissie FW-B die ik heb opgericht. In dat verband zal minimaal 43% van de studenten die dit jaar hun masteropleiding geneeskunde afronden; zich moeten specialiseren in de huisartsgeneeskunde - met een absoluut minimumaantal van 306 studenten."

"Dit besluit is dus gebaseerd op een advies van de Planningscommissie in de Federatie Wallonië-Brussel, die rekening hield met het belang van de versterking van de eerstelijnszorg via de huisartsgeneeskunde. Het advies is ook gebaseerd op de indicatieve deelcontingenten van de Federale Planningscommissie, die de behoeften in de huisartsgeneeskunde voor 2023 had geraamd op 266 studenten."

Het vergelijkend toelatingsexamen is er. U beloofde een voorafgaande evaluatie van de behoeften, in termen van VTE's. Is dat gebeurd?

"Ja, en dat was een van de hoekstenen van het akkoord dat ik net heb toegelicht. Nieuw is dat we, door de gegevens van de Kruispuntbank te vergelijken met die van het Riziv, met grotere precisie het aantal benodigde VTE's kunnen berekenen. Daaruit kunnen we het aantal benodigde Riziv-nummers afleiden, waarbij we ook rekening houden met een 'verspillingspercentage'."

"Wij zullen het aantal studenten dat bij instroom moet worden toegelaten, afstemmen op het aantal Riziv-nummers dat bij uitstroom beschikbaar is. Zo zullen alle afgestudeerden een nummer hebben en hun beroep kunnen uitoefenen."

Welke oplossing denkt u als minister van Hoger Onderwijs te brengen voor het artsentekort? 

"Wij zorgen enerzijds voor voorspelbaarheid van het aantal afgestudeerden en anderzijds voor de garantie dat zij terechtkomen bij de specialismen met een tekort."

"In het verleden zijn er jaren geweest dat er te weinig studenten werden toegelaten. Zo begonnen in 2017 slechts ongeveer zeshonderd studenten aan hun studie geneeskunde in de Federatie Wallonië-Brussel, terwijl dat er meer recent 1000 tot 1200 per jaar waren. Het vergelijkend examen - waarvan de eerste editie zal plaatsvinden in augustus 2023 - zal het inderdaad mogelijk maken om een aantal inschrijvers te garanderen dat overeenstemt met het aantal beschikbare Riziv-nummers - gebaseerd, ik herhaal, op een objectivering van de behoeften op het terrein. Dat aantal deelnemers zal zeer binnenkort worden vastgesteld."  

"Het is ook van cruciaal belang dat voldoende afgestudeerden naar specialismen met een tekort gaan. Voor dit jaar zijn reeds subquota vastgesteld. Een minimum van 43% van de studenten die dit jaar afstuderen aan de medische faculteit zal zich moeten specialiseren in de huisartsgeneeskunde - met een absoluut minimum van 306 studenten. Zoals ik al zei, zullen wij ons afvragen of dit aantal niet moet worden verhoogd."

"Ook nieuw dit jaar zijn subquota in andere specialismen. Zo zullen bijvoorbeeld minimaal 15 studenten geriatrie moeten studeren, 6 studenten klinische biologie en 5 studenten pathologie."

Hoeveel kost de opleiding van een arts? 

"De opleiding tot arts behoort tot de duurste - ongeveer 12.000 euro per jaar. Ter vergelijking: een student in de geesteswetenschappen kost ongeveer 4.600 euro per jaar."

De (Franstalige) universitaire ziekenhuizen hebben voortdurend tekorten, nog meer sinds de COVID-crisis. Zal hun financiering zich aan deze situatie aanpassen?

"De financiering van de werking van de universitaire ziekenhuizen hangt, zoals voor alle ziekenhuizen, af van de federale staat (begroting van de financiële middelen - BFM, retributies, farmaceutische producten). Het is dus geen verantwoordelijkheid van de Gemeenschappen. Anderzijds zorgt de Franse Gemeenschap, door de zesde staatshervorming, voor de financiering van de infrastructuur en het zware materieel. Zij doet dit via de prijs van de huisvesting. Het totale bedrag voor de vier universitaire ziekenhuizen van de Franse Gemeenschap bedraagt ongeveer 12 miljoen euro per jaar. Ten tijde van Covid werd een uitzonderlijke toeslag van ongeveer 7 miljoen voor de vier ziekenhuizen besteed aan de aanpassing van hun infrastructuur en uitrusting."

> Akkoord binnen Franse Gemeenschap over 57 erkende studievergunningen