Minister Vandenbroucke over lessen uit de voorgaande golven, de huisartsen als kanaries in de koolmijn, de grote verantwoordelijkheidszin van de zorgverleners en de politieke besluitvorming rond de pandemiemaatregelen.

We spreken de minister kort, net na zijn steunbezoek aan het UZ Gent dat overspoeld wordt door coronapatiënten van de derde golf. Frank Vandenbroucke is onder de indruk: “Dit is een zeer moeilijke situatie. Covid als ziekte is zeer ernstig, stellen we opnieuw vast. De mensen die nu gehospitaliseerd zijn, zijn jonger dan tijdens de vorige golven.”

“Men zegt dat ze vooral lijden aan co-morbiditeiten zoals zwaarlijvigheid. Maar de patiënten hier zijn niet uitzonderlijk zwaarlijvig of lijden niet aan een uitzonderlijke hoge bloeddruk. U en ik kunnen hier evengoed terechtkomen.”

“Er is tussen de eerste en tweede golf vooruitgang geboekt in de behandeling, onder meer in de corticosteroïden. Maar tussen de tweede en derde golf kon men therapeutisch geen wonderen doen. De ziekte blijft zeer onvoorspelbaar en ook de revalidatie nadien. Dus moeten we ons strikt houden aan de afspraken.”

“Het is bewonderenswaardig dat de zorgverleners deze afmattende strijd blijven volhouden want het is een uiterst moeilijk moment voor de ziekenhuizen. Merkwaardig dat men vanuit de ziekenhuizen nog zo kalm reageert naar de publieke opinie, en dat men nog niet veel harder op tafel klopt. Dat bewijst de grote verantwoordelijkheidszin.”

1 - Leert men dan niet uit de voorgaande golven? De huisartsen schreeuwden twee tot drie weken geleden al uit dat de derde golf er aankwam? We weten nu toch dat dit de kanaries in de koolmijn zijn?

“Ik heb deze signalen doorgegeven aan al mijn collega’s. De eerste lijn capteert dit vaak beter dan de statistieken.”

“Vanmorgen (gistermorgen, red.) had ik een lang gesprek met enkele vertegenwoordigers van de eerste lijn in Gent (Wijkgezondheidscentrum De Sleep, de voorzitter van de huisartsenvereniging, en andere verantwoordelijken uit de Gentse eerste lijn). De huisartsen hebben het nu ook zeer moeilijk. Niet alleen wegens de verhoogde gezondheidszorg voor hun patiënten, maar ook omdat ze overspoeld worden met vragen, natuurlijk over de vaccinatie, maar ook allerlei praktische vragen. Ziekenfondsen en vakbonden hebben hun kantoren immers gesloten wegens de pandemie. Vandaar dat ik het zopas goedgekeurde project van meer steun voor het welbevinden van artsen toejuich. Artsen geven niet makkelijk toe dat ze zelf ook wel steun nodig hebben.”

“In Gent heeft men nu binnen de LOK-groepen ook het welzijn van de artsen op de agenda gezet. Verder zijn er meer middelen voor de eerstelijnspsychologische ondersteuning. Daar mag geen stigma rond hangen en deze zorg moet laagdrempelig zijn. Ik zal hier 112 miijoen in investeren, vooral om snel op de bal te spelen (zie ook: .”

“Deze ondersteuning moet ingebed zijn in de huisartsgeneeskunde en ook gevoed vanuit sociale instanties. We overleggen nog over dit nieuwe model in de nieuwe transversale commissie geestelijke gezondheidszorg in het RIZIV. Intussen namen we noodmaatregelen: de mobiele equipes zullen nu ook 65-plussers kunnen bezoeken die problemen geestelijke gezondheid hebben. We versterkten ook de crisisinterventie en de vroegdetectie via de mobiele teams voor kinderen en jongeren. Studenten worden ondersteund via groepssessies.”

2 - U gaf de signalen van de huisartsen door aan uw collega’s, zei u. Wat gebeurde daarmee?

“Politieke besluitvorming maalt traag. Ik heb niet de gewoonte om daar verder veel over te zeggen. Op het laatste overlegcomité hebben we gelukkig het pakket maatregelen genomen dat nodig was.”

3 - Is dat streng genoeg? De experts vroegen meer.

“Ze zullen streng en stipt moeten worden toegepast, collectief en individueel. Het is geen superstreng regime, we willen de mensen niet gevangen zetten.”

4 - De overheid is zopas veroordeeld in verband met de (ontbrekende) pandemiewet en de coronamaatregelen. Uw reactie?

“Ik ben er niet direct van onder de indruk, dat is de uitspraak van één rechtbank; men moet de rechtspraak natuurlijk respecteren maar de regering gaat in beroep. Ik doe geen bijkomende uitspraken als politicus over gerechtelijke uitspraken.”

5 - Ooit wou men een barometer invoeren die op basis van objectieve parameters het regime van coronamaatregelen automatisch verstrengt of versoepelt. Waarom is die afgevoerd, het zou ons sneller kunnen doen schakelen als de waarschuwingsfunctie van huisartsen er een belangrijk gewicht in krijgt, en men kan sneller beslissen, onafhankelijk van politieke druk?

“Automatismen werken hier niet omdat de realiteit zeer complex is. Je moet naar een dashboard van gegevens kijken. Het feit dat nu meer mensen naar IZ doorstromen, is bijvoorbeeld een ander gegeven dat het ernstiger maakt. Ook het feit dat meer jonge mensen besmet worden.”

Lees ook: Huisartsen zullen Johnson & Johnson-vaccin kunnen toedienen