In een lang en openhartig interview met De Specialist vertelt dr. Philippe Devos over wat hem ertoe gebracht heeft ontslag te nemen als Bvas-voorzitter. Tegelijk maakt hij een eerste balans op van zijn voorzitterschap.
Hij gaat natuurlijk door met zijn werk en bereidt nog steeds zijn vergaderingen voor. "Ik wist dat mijn presidentschap moeilijk zou zijn. "Ik werkte meer dan 80 uur per week. Ik heb nooit een dag gehad dat ik voor middernacht kon stoppen. Altijd stond ik heel vroeg op om de dossiers op te volgen. Tijdens mijn presidentschap las ik meer dan 250 pagina's per dag."
Het besluit staat vast. Wat zou de volgende voorzitter kunnen doen? Moet er een dubbel presidentschap komen om de werklast te verlichten? Wat zijn de oplossingen?
"Twee dingen zijn enige tijd geleden door de Bvas-raad bekrachtigd. Ik kon gewoon niet wachten tot ze hun plaats vonden. Eén: de aanstelling van een Bvas-directeur. Een niet-arts, tweetalig met een profiel in politieke wetenschappen of MBA, die optreedt als stafchef, die de dossiers voorbereidt, die naar de voorbereidende vergaderingen gaat in plaats van de arts. De voorzitter-dokter gaat gewoon naar de finale vergadering. Ook zal het syndicaat toestemming moeten krijgen om een niet-arts naar bepaalde vergaderingen te sturen om de artsen te vertegenwoordigen. Verschillende koninklijke besluiten staan dit niet toe.
Heeft u een budget voor zo'n profiel?
"We moeten de juiste persoon vinden en het geld om hem te betalen. Riziv en de FOD Volksgezondheid en de minister moeten hun keuze duidelijk maken. Geneeskunde staat voor een enveloppe van 8 miljard euro en verdient een eerlijke financiering voor het syndicaat....zeker als we zien dat ziekenhuizen extra geld vragen voor netwerkcoördinatie. Door de grote onderfinanciering van de artsensyndicaten kunnen artsen niet daadkrachtig werken."
U had aangekondigd dat u wilde delegeren. Is dat onmogelijk?
"We hebben participatief management nodig met een "coördinerend manager" president. Ik zei dat toen ik voorzitter werd. We hebben een tiental coördinatoren nodig met specifieke thema's. Ik wilde dat lanceren...maar een aantal belanghebbenden (ziekenfondsen, de staat...) willen alleen met de voorzitter spreken. Ze begrijpen deze delegatielogica niet. Dat houdt geen steek. Ook moeten we de vertegenwoordiging van de syndicaten in bepaalde commissies waar je voor 4 jaar of langer wordt benoemd, soepeler laten verlopen."
U kreeg ook te maken met een gebrek aan mensen die zich willen engageren?
"Kandidaten staan niet aan te schuiven. Bepaalde onderwerpen trekken massa's aan, zoals telegeneeskunde, maar ziekenhuisfinanciering lokt minder volk. Er is een gebrek aan roeping bij jongeren en dat is een aandachtspunt voor de toekomst van het beroep. Dit is de beste manier om ervoor te zorgen dat mensen die het artsenberoep niet kennen, uiteindelijk voor artsen zullen kiezen. Deze tendens is gevaarlijk voor de humanisering van de geneeskunde en de zorgkwaliteit."
Heeft u tijdens uw voorzitterschap interne conflicten gekend?
"Ik stelde een breuk in het voorzitterschap voor. We zijn overgestapt van een piramidesysteem naar een bottom-up management. Sommigen waren er blij mee, anderen niet. Niemand wou me kwaad doen. Maar ik heb wel taboevraagstukken op de publieke agenda van de raad van bestuur geplaatst, vraagstukken waarover de voorzitter vroeger alleen besliste: zoals de veralgemeende indexering van de honoraria, de billijke uurvergoeding van een arts, de vergelijking tussen de verschillende specialismen op het vlak van uurvergoeding (er was frustratie bij bepaalde minder goed betaalde specialismen), de relaties met de ziekenhuisdirectie, de druk en het protectionisme van de ziekenhuisdirectie op het vlak van laboratoria en medische beeldvorming (sommige artsen zijn gevangenen van de ziekenhuisdirectie)..."
"Ik wilde over al die taboes praten. We staan aan de vooravond van een grote tariefhervorming. Dus moesten we al deze kwesties aanpakken en het standpunt van Bvas kennen. Ik wilde een mandaat om te onderhandelen via een standpunt van de Bvas-raad en niet alleen het standpunt van de voorzitter. Dit alles vergt meer tijd: een specialist begrijpt niet altijd de realiteit van het vakgebied van een huisarts en omgekeerd."
Heeft dat enige spanning veroorzaakt?
"Het is onvermijdelijk dat er gelobbyd is door specialisten of huisartsen, afhankelijk van het onderwerp. Dat is gezond, het bewijst dat democratie werkt. Iedereen verdedigt een deel van zijn geneeskunde. De quota (Nederlands-/Franssprekenden, specialisten/huisartsen) leiden er altijd toe dat mensen die gekozen zijn hun quota verdedigen. Het algemeen en collectief belang gaat dus verloren voor de belanghebbenden. Rest alleen de voorzitter nog die aseksueel is en buiten de quota valt."
"De voorzitter staat dus soms alleen om het collectieve belang te verdedigen en vecht tegen verdeeldheid, waarvan ik de logica begrijp. Sommige mensen verliezen het algemeen belang uit het oog. Ik heb altijd in drie richtingen willen denken om zo objectief mogelijk te zijn: de zorgkwaliteit, het welzijn van de arts en het resultaat voor de patiënt."
U zat ook volop in de pandemiecrisis...
"Covid vergde een extra investering van ons allemaal. Bovendien heeft het blogartikel dat ik schreef en waarin ik gelijk kreeg (ook overgenomen door De Specialist en MediSfeer, red.), me veel extra media-aandacht opgeleverd. Dat was moeilijk voor mijn familie en mijn kinderen, kinderen van een TV-dokter. Sommigen gingen zelfs zo ver dat ze mijn vrouw vragen stelden over de covid-crisis."
"Bovendien moesten wij de overgang naar een driejarenbegroting in goede banen leiden, wat ideaal is om perspectieven te bieden op het gebied van de volksgezondheid... maar wat ons uiteraard nog meer werk opleverde. Dat komt bij de follow-up van de covid-crisis, de vooruitgang van het dossier telegeneeskunde, de hervorming van de honoraria..... Zonder, op mijn niveau natuurlijk, de verhuizing te vergeten, midden in de covid-crisis, van het ziekenhuis waar ik voorzitter ben van de medische raad."
Werd u ook getroffen door de overstromingen?
"Niets werd mij bespaard. Mijn ouders hadden 80 cm water op hun benedenverdieping."
Blijft u betrokken?
"Ik zal in de commissies blijven waar ik wettelijke mandaten heb die verhinderen dat ik word vervangen. Ik zal mezelf met dezelfde energie inzetten. In het bijzonder aanstaande donderdag bij de commissie artsen-ziekenhuizen die de nieuwe status van assistenten zal bespreken. Ik zal er zijn. De assistenten hebben alle steun nodig die ze kunnen krijgen van de ziekenhuizen die nog steeds proberen te heronderhandelen. Dit is niet het moment om ze in de steek te laten.
Uw grootste verwezenlijking?
"Ook al zijn de vorderingen niet revolutionair, toch is het de eerste keer dat een gemeenschappelijke overeenkomst ten gunste van de ASO's wordt ondertekend. Ik weet dat mijn voorzitterschap deze vooruitgang mogelijk heeft gemaakt. Persoonlijk is dit het dossier waar ik het meest trots op ben. Wij zeggen tegen de jongeren: "Jullie zijn belangrijk, jullie zijn de toekomst van de geneeskunde".
"Als alle Cimacs-leden (Franstalige tegenhanger Vaso, red.) zich in de toekomst bij het syndicaat konden aansluiten, zou ik met beide handen tekenen."
Eén zin die uw beslissing typeert?
"Op dinsdagmorgen hoorde mijn dochter (ik had het haar nog niet kunnen vertellen) op de radio dat ik ontslag had genomen en ze gaf me een knuffel en zei dank je wel."
> "Artsen, verenigt u!" (Thomas Gevaert)
> Bart Dehaes, vicevoorzitter Bvas: "Ik neem niet over van Philippe Devos"
