Bewoners  van een Rust- en Verzorgingstehuis of van een Welzijns- en Verzorgingscentrum krijgen moeilijk een specialist te pakken. Dat blijkt uit de driejaarlijkse check-up van ons gezondheidszorgsysteem, afkomstig van het Kenniscentrum voor Gezondheidszorg. Ook de geestelijke gezondheidszorg doet het nog steeds erg pover. Maar over het algemeen blijven de Belgen tevreden over hun gezondheidszorg.

De nieuwe check-up van het Belgische gezondheidssysteem, om de drie jaar gepubliceerd door het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE), het RIZIV en het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV), laat zien dat de meeste van de 106 indicatoren het nog goed doen. Maar voor 34 indicatoren gaan er alarmsignalen af, aldus het rapport over de periode 2008-2013. De oefening wordt uitgevoerd in vele Europese landen, die daardoor met elkaar kunnen worden vergeleken en doelstellingen kunnen bepalen om het niveau van de best scorenden te bereiken.

 De zorgkwaliteit van ons land bevindt zich op het Europese gemiddelde.

• Ons systeem kan worden beschouwd als toegankelijk, dankzij onze ziekteverzekering en de vangnetten van onze sociale zekerheid voor de laagste inkomens (maximumfactuur, verhoogde terugbetaling van ziektekosten). Toch moeten de patiënten nog een groot gedeelte zelf betalen: 18% van de totale ziektekost, wat hoog is tegenover andere Europese landen. Minpunt is onder meer een hoog aantal antibioticavoorschriften. 

• In de woonzorgcentra of de rust-en verzorgingstehuizen zijn de resultaten gematigd. Doorligwonden komen weliswaar relatief weinig voor, maar de bewoners krijgen moeilijk toegang tot een arts-specialist (bv. een oogarts voor de opvolging van diabetici). Een hoog aantal ouderen slikt dagelijks meer dan 5 geneesmiddelen.

• De meeste Belgen overlijden nog in het ziekenhuis, terwijl de meerderheid dat niet wenst.

• Preventie kan beter, onder meer de vaccinatiedekking bij jongeren en ouderen en de screening op borst- en baarmoederhalskanker.

• Het aantal volwassenen met obesitas blijft onveranderd, er wordt nog steeds veel gerookt, mensen bewegen nog altijd te weinig. Bij jonge mannen is er nog veel riskant alcoholgebruik, en het gezondheidsanalfabetisme ligt te hoog.

• Vooral de geestelijke gezondheid blijft in het verdomhoekje zitten.

Op budgettair gebied verbetert de efficiëntie van het systeem. Dat blijkt uit een hoger gebruik van goedkopere en generische geneesmiddelen, een lager aantal klassieke ziekenhuisopnames (minstens 1 nacht) ten voordele van dagoperaties en kortere verblijven na een normale bevalling. Toch gebeuren bepaalde soorten onderzoek nog te veel, wordt bepaald materiaal nog te vaak gebruikt (bv. bij radiologie) en zijn er nog te grote verschillen tussen ziekenhuizen voor bepaalde interventies (bv. keizersneden).

De totale kost van de gezondheidszorg vertegenwoordigt 10,2% van ons Bruto Binnenlands Product, iets hoger dan het Europese gemiddelde. In 2012 en 2013 bleven de uitgaven ongewijzigd tegenover 2011.

De beleidsmakers en de verantwoordelijken van ons gezondheidssysteem krijgen de raad mee om meetbare doelstellingen vast te leggen, en daarbij rekening te houden met de aandachtspunten van het huidige rapport.