Paul D’Otreppe, voorzitter van de Belgische Vereniging van Ziekenhuisdirecteuren (BVZD), is klaar met een globale analyse over leiderschap in crisistijden. “We verloren enorm veel tijd”, zegt hij. “Wegens achterstand in de digitale transformatie, maar ook in de structurele integratie van gezondheidswerkers. Bovendien is ons model te weinig anticipatiegericht.”
Alleen betrouwbare en volledige gegevens op federaal besluitvormingsniveau hadden ons kunnen helpen om accuraat en betrouwbaar te reageren. Waar doken de patiënten op? In Limburg, Henegouwen? Die wetenschap sijpelde te traag door.
D’Otreppe bekritiseert ook dat "we elke ochtend onze info federaal handmatig coderen omdat men niet eerder dacht aan een automatiserings- en integratiesysteem. Dat moet beter zodat we de efficiëntie en het reactievermogen op dit soort ‘evenementen’ vergroten. Vandaag halen we op dat vlak maar 10% van wat mogelijk is in ziekenhuizen. We zitten nog steeds in het stenen tijdperk. Daar is geen excuus voor."
Overigens is dat niet noodzakelijk aan geldgebrek te wijten, wel aan efficiëntie. “België is vicewereldkampioen qua sociale overheidsuitgaven".
Visionair
Zonder vaccin zal deze 'onder Covid-19 bezettingstoestand’ nog vele maanden en wellicht meer dan een jaar aanhouden. Pas nadien kunnen we definitief lessen trekken. Intussen moeten sommige ziekenhuizen het rooien met 30% minder capaciteit die opgaat aan een covid-19 permanentie terwijl de andere activiteiten weer normaal worden, een ‘cohabitation’ die de nodige creativiteit zal vergen. “Dat zou makkelijker verlopen met een pathologiefinanciering.”
Vandaar het belang van een resultaatgerichte aanpak (value based healthcare). "Een
concept dat al bestaat, maar nog te embryonaal is. We moeten nu de kostbare tijd besteden aan de regulatie van gezondheidsprocessen."
Tot slot hoopt hij dat onze ingewikkelde staatsstructuur met allerlei ad-hocministers, vereenvoudigd wordt. “De plaats van de arts die als een echte partner actief participeert in het management van het gezondheidssysteem van morgen, is de sleutel tot succes.”
En hij besluit: "Deze pandemie werd duidelijk aangekondigd, maar bevatte ook onverwachte en onvoorspelbare elementen. Maar zoals Eduard Portella (Antares Consulting) al aangaf: “Een goed gezondheidsmodel moet visionair zijn en steunen op een vrijwillige maatschappelijke keuze. Waarbij we ons moeten afvragen: waar willen we heen als gezondheidszorgsysteem? Wat is ons maatschappijmodel? De huidige debatten over ecologie en gezondheid zijn zeer nauw met elkaar verbonden.”