Japan heeft vrijdag in stilte de drievoudige ramp van Fukushima herdacht. Elf jaar geleden leidde een van de sterkste aardbevingen ter wereld tot een dodelijke tsunami, wat een grote kernramp veroorzaakte.
Vrijdag werd er in Japan voor het eerst geen nationale ceremonie gehouden ter nagedachtenis van de slachtoffers, aangezien de Japanse staat na de tiende verjaardag van de ramp besloot de slachtoffers niet langer te herdenken. Maar zoals steeds werd om 14.46 uur (plaatselijke tijd) een minuut stilte in acht genomen.
Op 11 maart 2011 om 14.46 uur (plaatselijke tijd) doet er zich voor de noordoostkust van het Japanse eiland Honshu een aardbeving met een kracht van 9,0 op de schaal van Richter voor, een kleine 400 kilometer ten noordoosten van Tokio en ongeveer 130 kilometer ten oosten van de stad Sendai. De tsunami met golven tot vijftien meter hoog die erop volgt, heeft catastrofale gevolgen. Meer dan 18.500 mensen komen om of raken vermist en 160.000 mensen moeten vluchten.
De tsunami leidt ook tot de grootste kernramp sinds die van Tsjernobyl in 1986. De kerncentrale van Fukushima Daiichi wordt namelijk overspoeld door de metershoge vloedgolf. De dieselgeneratoren voor de noodkoeling komen onder water te staan en vallen uit, waardoor de kernbrandstof onvoldoende kan worden gekoeld. Daarop volgt een kernsmelting (meltdown) bij drie reactoren. In verschillende reactoren vindt een reeks ongelukken plaats, onder meer ontploffingen van waterstofgas.
Er komen grote hoeveelheden radioactiviteit vrij, en op 12 maart 2011 wordt al begonnen met de evacuatie van iedereen in een straal van 20 kilometer rond de centrale. Meer dan 100.000 mensen worden uit hun huizen geëvacueerd, om hen te beschermen tegen radioactieve besmetting. De ramp wordt uiteindelijk geklasseerd op niveau 7 op de INES-schaal, de enige ooit naast de ramp van Tsjernobyl, al kwam bij Tsjernobyl heel wat meer radioactiviteit vrij. De streek rond Fukushima zal nog decennia te lijden hebben onder de ramp.
Drie voormalige topmanagers van het bedrijf Tepco, de uitbater van de kerncentrale in Fukushima, moeten voor de rechter verschijnen, maar worden in 2019 vrijgesproken. Volgens de rechters konden zij niet schuldig gesteld worden voor de gevolgen van de kernramp als gevolg van een gigantische tsunami. Die drie gewezen verantwoordelijken zijn de enige natuurlijke personen die zich voor de rechtbank moesten verantwoorden in het kader van de ramp.
Omdat bij de ramp een grote hoeveelheid radioactieve straling vrijkwam, werd gevreesd voor enorm veel gezondheidsproblemen. Toch heeft de kernramp statistisch gezien niet geleid tot extra gezondheidsschade onder de lokale bevolking, bleek uit onderzoek van de Verenigde Naties. Wetenschappers zeggen dat er geen verhoogde kans op kanker is waargenomen. Uit de studie komt wel naar voren dat bij kinderen vaker schildklierkanker is vastgesteld, maar dat dit hoogstwaarschijnlijk komt door betere screening.
In de periode na de kernramp in Fukushima is gebleken dat er nooit een risico is geweest voor België. Er was geen sprake van radiologische besmetting in bodem, lucht of voedsel, aldus het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC).
