Dokter Ivo Uyttendaele, psychiater op rust en voormalig ondervoorzitter van de Nationale Raad van de toenmalige Orde van Geneesheren, staat in zijn typische stijl stil bij de manier waarop we de corona-crisis aanpakten. Met vooral aandacht voor de rol van de virologen.    

Een geboortepiek rond Nieuwjaar door de corona-maatregelen zou een ramp zijn voor de wereldburgers die de wildgroei van mensen verantwoordelijk achten voor wat de wereld overkomt. Durex stelde Geens voor bij zijn distributie van filters de viriele mannen ook een setje condooms te bezorgen waarop hij niet wenste in te gaan: De Backer is bevoegd zei hij en die verwees naar Beke, die eerst een aanbesteding wou. Dit moet fake nieuws zijn daar geen enkele viroloog werd geconsulteerd.

Toen de politiek, met meer artsen dan ooit in de regering en met zelfs een arts op Volksgezondheid, zag wat in Italië gebeurde,werd onmiddellijk een beroep gedaan op de vertrouwde epidemiologen en virologen.De regering geloofde wat zij vertelden en als wederdienst gingen de wetenschappers de goegemeente uitleggen hoe wijs het beleid van de regering wel was.Om het gebrek aan mondmaskers te verschonen, bedachten de virologen zelfs de hilarische vondst dat mondkapjes bij verkeerd gebruik schadelijk konden zijn alsof wissers met verkeerde bijsluiters ook van de markt moesten gehaald worden.

Zelden heeft zich een situatie voorgedaan die zo prachtig illustreert dat wetenschap niet meer is dan een mening. Opvallend is hoe interviewers van hun stoel vallen als wetenschappers verklaren dat vandaag dit zeggen en morgen dat, kenmerkend is voor wetenschap en op voortschrijdend inzicht wijst. Dit ondermijnt het vertrouwen van de burger, die nog geloofde in het grote verhaal van de wetenschap  die de waarheid ontdekt en nu vaststelt dat hijzelf aan waarheidsvinding moet doen en dat wetenschap niet meer dan een methode is.

Overduidelijk is dat de geleerden lang niet alles weten over Sars-CoV-2  zodat de kapitale vraag rijst of blind vertrouwen nog kan na alle blunders die al werden begaan. A little knowledge is a dangerous thing zeggen de Engelsen. Flagrant was de flater van de wetenschappers ,die meenden dat het virus nooit in Europa zou (be)landen en verzwegen dat dit een gokje was zoals zij ook de carnaval-vierders vertelden dat men niemand kon besmetten zolang men zelf geen symptomen had. Diezelfde professoren bedachten dat een tweede verblijf gedurende het weekend niet kan omdat men dan naar een andere bakker gaat alsof men dit thuis niet doet als Colruyt en Delhaize gesloten zijn. Van de pot gerukt zeggen de Nederlanders en de virologen zeggen vlug het deksel erop of je besmet de volgende gebruiker van het openbaar toilet.

Ridicule regeltjes en catastrofale gevolgen openen geleidelijk de ogen van de samenleving die begint in te zien dat virologen echte medische specialisten zijn: dwepen met hun kennis, door een tunnelvisie hun  beperkingen niet zien en doden voorspellen als naar hen niet geluisterd wordt. Pijnlijk is het als zij zich in de discussies met economisten opwerpen als de verdedigers van de gezondheidszorg en er geen enkele gezondheidszorgeconoom durft berekenen hoeveel mensenlevens en hoeveel menselijke ellende het lamleggen van de reguliere zorg heeft gekost.

Eigen aan hun discipline is dat zij de mens reduceren tot een biomedisch model om aan de hand van cijfertjes en statistieken aan te tonen hoe goed het allemaal gaat alsof de mens geen biopsychosociaal wezen is, alsof waardig sterven en kwaliteit van leven geen waarden zijn, alsof het opofferen van de sociale contacten de mens niet in zijn essentie raakt, alsof het ontzeggen van een half jaar onderwijs de mogelijkheden van de opgroeienden niet fnuikt, alsof maandenlange werkeloosheid en in armoede belanden geen blijvende impact hebben op de gezondheid en het welzijn van belangrijke groepen binnen de samenleving .

Van virologen kan niet worden verwacht dat zij hun mensbeeld bijsturen en de overheid handelde correct door hen in te schakelen. Wel had men onmiddellijk moeten zien dat daardoor een wicked problem zou ontstaan daar de oplossingen van de virologen op korte termijn een belangrijk deel van het probleem zouden worden.

Om dit aan te pakken koos Duitsland snel voor een groep van 26 experts met als tegengewicht voor de virologen filosofen, wetenschapshistorici, communicatiespecialisten, gedragswetenschappers en juristen, die reeds in een vroeg stadium bedachten hoe een balans tussen inperkingen van grondrechten en veiligheid eruit zou kunnen zien (NRC 2-3 mei OD p 5). Condooms zorgen ook voor deze balans maar covid-19 is geen aids.