In een brief aan federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) hebben Vlaams ministers van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) en van Welzijn en Volksgezondheid Hilde Crevits (CD&V) hun bezwaren geuit over de federaal vastgelegde quota voor artsen en tandartsen. Ze vinden de regeling niet rechtvaardig.
Zoals bekend sloten de federale regering en de regering van de Franse gemeenschap eerder deze legislatuur een akkoord over de artsenquota, een dossier dat al ruim een kwarteeuw communautaire kopzorgen veroorzaakte. De Franse Gemeenschap organiseert vanaf het academiejaar 2023-2024 net als Vlaanderen een vergelijkend ingangsexamen met een maximaal aantal beschikbare plaatsen. Dat moet het aantal studenten in lijn brengen met de federaal vastgelegde quota vanaf 2029 voor art sen en een jaar vroeger voor tandartsen.
Het voorontwerp dat eerder dit jaar het fiat kreeg van de ministerraad, schrapt het historische overschot aan artsen in de Franse Gemeenschap. De redenering hierachter is dat de planningscommissie, die een advies moet uitbrengen over de quota, in haar rekenmodel al rekening houdt met de overtallen en met de actuele situatie op het terrein. De optie van een versnelde afbouw van het historisch opgebouwde tekort in de Vlaamse Gemeenschap blijft behouden.
Als het advies van een federale planningscommissie gevolgd wordt, dan komt er een verdeelsleutel van 55-45 tussen de gemeenschappen, stellen de twee Vlaamse ministers, terwijl die nu ligt op 60 voor Vlaanderen, tegenover 40 voor de Franstaligen.
Methodologisch probleem
Volgens Crevits en Weyts is er een probleem met de methodologie en de verhouding tussen de gemeenschappen. Ze zijn tevreden dat er voor Vlaanderen ruimte is om meer artsen op te leiden en het tekort sneller weg te werken, maar wijzen erop er afgestapt wordt van de verdeling naar bevolkingsaantallen, "wat een belangrijke garantie vormde voor een evenwichtige verdeling van het aantal artsen over de Gemeenschappen". Dat evenwicht "wordt nu scheefgetrokken op basis van een methodologische onderbouwing die ons niet rechtvaardig lijkt".
De verdeling naar bevolkingsaantallen was een belangrijke compromis, stellen ze nog.
Bevolkingsaantal
In een reactie is minister Weyts iets scherper dan in de brief. "Het is toch de evidentie zelve dat het aantal artsen het meest objectief wordt verdeeld op basis van bevolkingsaantal en de zorgnoden", vindt hij. "De federale regering heeft verleden jaar nog maar een regeling goedgekeurd die de Franstaligen op hun wenken bedient. Ik kan niet geloven dat men nu weer op de knieën gaat zitten."
Planning
Daarnaast is er ook een probleem met planning. "Doordat de federale quota pas juridisch worden vastgelegd vlak voor en de voorbije jaren zelfs na de toelatingsexamens, baseren we ons voor de startquota vooralsnog op de laatst vastgelegde federale quota", leggen ze uit. In Vlaanderen wordt dus nog rekening gehouden met het quotum van 1.104 dat in juli 2022 is vastgelegd. Daardoor zien de deelnemers aan het toelatingsexamen geneeskunde het voordeel van een verruimd contingent aan zich voorbij gaan, klinkt het nog.
Ze vragen om de startquota tijdig te publiceren. Dat is "essentieel om een duidelijk en robuust juridisch kader te creëren" voor de potentiële kandidaten voor het toelatingsexamen.
