Premier Alexander De Croo heeft woensdag op de hoofdzetel van de Verenigde Naties in New York de ernst van de escalatie van de Russische agressie tegen Oekraïne onderstreept. "We zijn hier in de zetel van het multilateralisme op een moment waarop een van de stichtende leden alle regels van het multilateralisme schendt en een gewezen kolonie aanvalt. Voor België kan je geen bedreigender situatie hebben."

De Croo arriveerde op de VN-hoofdzetel op de dag dat de Russische president Vladimir Poetin een gedeeltelijke mobilisatie afkondigde om de troepen in Oekraïne te versterken en zijn steun betuigde voor de referenda in de Oekraïense regio's Loehansk, Donetsk, Cherson en Zaporizja, die in het westen aanzien worden als een opstapje naar Russische annexatie. Ook haalde Poetin bijzonder hard uit naar het westen, inclusief allusies op nucleaire vergelding.

"Wat we vandaag meemaken is ongezien. Ik denk dat er zelfs in de moeilijkste periode van de Koude Oorlog nooit dergelijke rechtstreekse dreigementen over het gebruik van nucleaire wapens zijn geweest", zei De Croo. Maar het is niet de eerste keer dat Moskou met kernwapens dreigt, en België en de Navo moeten volgens de premier hun dubbele reactie aanhouden: "ons niet laten intimideren, maar ook geen olie op het vuur gooien".  

Ook landen als India en China roepen intussen op tot een staakt-het-vuren, maar de sleutel ligt volgens De Croo in Moskou. "Er is maar één land dat een stap kan zetten naar een staakt-het-vuren en dat is Rusland. Als China de voorbije maanden zich probeert te positioneren als een land dat een relatie met Rusland heeft, dan moet het die maar eens gebruiken om Rusland te doen stoppen". De premier beklemtoonde daarbij dat het aan Oekraïne is om de voorwaarden te stellen. "Als Oekraïne zegt: wij willen de integriteit van ons volledige grondgebied van voor 2014, dan vind ik dat begrijpbaar. Dat is een logische positie." 

Intussen zit er volgens De Croo niets anders op dan "Oekraïne helpen om de oorlog te winnen". "Het is de enige hefboom die we hebben. België speelt daarin zijn rol", zei de federale regeringsleider, die erop wees dat ons land al 55 miljoen euro aan militaire en 110 miljoen euro aan humanitaire en medische steun leverde.  

Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen stelde woensdag in een interview met televisiezender CNN voor nieuwe sancties tegen de Russen in het vooruitzicht, maar volgens De Croo moet prioriteit worden verleend aan de snelle loskoppeling van Russische gas en olie. "Dat heeft impact. We dachten eerst dat het jaren zou duren, maar nu is het veeleer een kwestie van maanden." Intussen moet Europa ook meer inspanningen leveren om de rest van de wereld duidelijk te maken dat niet de westerse sancties, maar de Russische agressie aan de basis van de wereldwijde instabiliteit ligt, besloot De Croo.   

De oorlog in Oekraïne en de loskoppeling van Russische energie doen Europa economisch pijn, met torenhoge energieprijzen. De premier blijft pleiten voor een Europese plafonnering van de gasprijzen, maar ook in België ligt er de komende dagen veel werk op de plank om burgers en bedrijven te ondersteunen. ""Dit is dan ook mijn kortste bezoek dat ik al aan de VN heb gebracht, maar het multilateralisme wordt zodanig in vraag gesteld dat het toch belangrijk is om hier te zijn", aldus De Croo. 

De Belgische eerste minister vatte zijn driedaagse in New York aan met een kort onderhoud met VN-secretaris-generaal Antonio Guterres. De Croo waarschuwde ervoor dat de Europese landen moeten opletten om niet enkel op de Russische inval in Oekraïne te focussen. "Dat zou een grote fout zijn. De duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de VN zijn belangrijker dan ooit. Kijk bijvoorbeeld maar naar onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen."