Naar aanleiding van een patiëntenklacht tegen het ziekenhuis AZ Delta (tijdens de ingreep in 2009 nog Het Stedelijk Ziekenhuis Roeselare) oordeelt de rechter dat arts en ziekenhuis aansprakelijk zijn voor het gebruikte materiaal, in dit geval een gebrekkige prothese. Dat is opmerkelijk omdat de producent de dans lijkt te ontspringen. Het leidt tot onzekerheid bij arts en patiënt.
De casus: na de ingreep in 2009 waarbij een in 2007 geplaatste prothesen wordt vervangen door een nieuwe totale heupprothese, begint de patiënt in kwestie hinder te ondervinden van deze nieuwe prothese. Een revisie-ingreep in 2012 brengt niet echt beterschap. Bij
gerechtsdeurwaardersexploot op 8 november 2018 vorderen de patiënt en de Landsbond
der Christelijke Mutualiteiten (gedeeltelijk gesubrogeerd in diens rechten) daarom de
veroordeling van de vzw van het ziekenhuis tot het betalen van een provisionele
schadevergoeding en de aanstelling van een arts-expert om de patiënt te onderzoeken.
Aansprakelijkheid en veiligheid
Het gaat ten eerste om een aansprakelijkheidsvordering voor verborgen gebreken en ten
tweede wordt het ziekenhuis aansprakelijk geacht wegens een schending van de
veiligheidsverplichting ten overstaan van zijn patiënten. Het ziekenhuis dagvaardt op zijn
beurt de producent van de heupprothese.
De vordering op basis van de veiligheidsverplichting van het ziekenhuis voor het gebruik van
deugdelijk en veilig materiaal wordt door de rechter ontvankelijk verklaard. De rechter
oordeelt dat er sprake is van een gebrekkige heupprothese die schade veroorzaakte aan de
patiënt. De veiligheidsverplichting maakt deel uit van een resultaatsverbintenis.
Een analyse in het Tijdschrift voor Gezondheidsrecht (1) besluit dat de rechtspositie van de
schadelijdende patiënt wordt versterkt tegenover arts en ziekenhuis door de
veiligheidsverbintenis als resultaatsverbintenis te kwalificeren. Zorgverleners kunnen zonder
dat ze foutief of onnauwkeurig handelen, aansprakelijk worden gesteld voor schade die
voortvloeit uit onveilig medisch materiaal. Ze moeten dus nauwlettend toezien op de
deugdzaamheid daarvan.
Productaansprakelijkheid
Wel kunnen zorgverleners nog verhaal halen bij de producent van het gebrekkige materiaal,
maar ze moeten hier wel zeer aandachtig zijn en opletten dat de productaansprakelijkheid
niet verjaard is omdat de persoon die schade leed, te lang wachtte met de eis tot
schadevergoeding. Precies daardoor werd een vordering op basis van de aansprakelijkheid
van de verkoper van de heupprothese voor verborgen gebreken onontvankelijk verklaard: de vordering was ruim zes jaar na de vervanging van de gebrekkige prothese ingesteld, veel te laat.
Toch wordt betreurd dat het gebrek aan consensus in de rechtspraak, wat onder meer blijkt
uit dit vonnis, onzekerheid in het leven roept bij zowel patiënt als arts.

(1) T.Gez. 2022-2023, afL 1, 66-75.