Het Belgische interventieteam B-FAST zet deze week een groot veldhospitaal op poten in Kirikhan. Dr. Gerlant van Berlaer, kinder- en spoedarts UZ Brussel, is bij het team en ook het hoofd van de spoeddienst AZ Sint-Maarten Mechelen voegde zich erbij.
Dokter van Berlaer waarschuwde al voor het welbekende crush-syndroom bij de slachtoffers van aardbevingen. Afgeknelde lichaamsdelen maken dan giftige stoffen aan die bij de bevrijding van het slachtoffer in de bloedbaan kunnen terechtkomen, met als mogelijk gevolg lever- en nierfalen, en eventueel een hartaanval. Personen met het crush-syndroom hebben veel vocht via een infuus en soms intensieve zorg nodig.
Dokter Gerlant van Berlaer is ook bekend om zijn acties ten gunste van zijn collega en vriend Ahmadreza Djalali, die nog steeds gevangen zit in een Iraanse cel.
Het veldhospitaal in Turkije wordt deze week opgezet in Kirikhan. De medische component van het Belgische leger kocht het hospitaal in 2020 aan voor een bedrag van 12 miljoen euro. In de maximale configuratie kunnen daarin 16 zwaargewonde patiënten per 24 uur door twee chirurgische teams geopereerd worden, heette het destijds. Het nieuwe mobiele en modulaire veldhospitaal bestaat in de maximale configuratie uit 53 tenten, goed voor de oppervlakte van ongeveer een voetbalveld. De initiële operationele capaciteit was toen voorzien in 2022. Volledig operationeel moest het veldhospitaal zijn in 2026.
Behalve levensreddende chirurgie is er een tandheelkundige module, een module voor isolatie in geval van infectieziekten, een module 'mental health care', een laboratorium en een module voor fysiotherapie.
Die medische ploeg zal proberen om elke dag honderd patiënten te behandelen (niet altijd operaties). De boomstructuur van het veldhospitaal staat er inmiddels en de waterbevoorrading (40.000 liter)n verloopt vlot.
Intussen beseffen de hulpverleners ter plekke dat bijna een week na de verwoestende aardbevingen het gevaar op ziekten toeneemt. "In de regio's waar mensen geen toegang hebben tot proper drinkwater, bestaat het risico op epidemieën", zegt een Duitse arts die deel uitmaakt van het reddingsteam Navis. "Het zal er de komende dagen dus op aankomen om hulp te brengen waar die het meest nodig is".
Even was er ook sprake van een gestegen veiligheidsrisico voor de Belgische hulpverleners in Turkije, maar dat zou inmiddels onder controle zijn volgens teamleider Bert Torfs. "De veiligheid van onze mernsen is een topprioriteit. Ze zijn zo'n omstandigheden gewoon. Er zijn veiligheidsmaatregelen genomen. Er is een risico, maar het is onder controle". Oostenrijkse en Duitse hulpverleners schortten hun operaties in het door een aardbeving getroffen Turkije tijdelijk op, net wegens de veiligheidsrisico's en het geweld.
"Medische kennis en expertise verruimen"
Bart Rens, hoofdverantwoordelijke van de spoeddienst van AZ Sint-Maarten in Mechelen, vertrekt morgen naar Turkije als lid van het B-FAST-team. Samen met enkele tientallen Belgische artsen, verpleegkundigen en logistieke medewerkers versterkt hijh als vrijwilliger het B-FAST-team, laat het ziekenhuis weten.
Rens maakt deel uit van de eerste missie die de opvang en verzorging van gewonde burgers mee in goede banen leidt. “Ik stond al enkele dagen vertrekkensklaar. Zopas heeft de overheid bevestigd dat we vertrekken op dinsdag 14 februari”, vertelt Bart Rens, die zich vorig jaar nog maar kandidaat heeft gesteld voor B-FAST, en intussen alle opleidingen heeft afgerond.
“Op maandag 6 februari – de dag van de aardbeving in Turkije en Syrië – kreeg ik om 11.30 uur een sms van B-FAST met daarin de vraag naar beschikbaarheid. Die moest ik diezelfde dag bevestigen voor 15 uur”, verduidelijkt hij. “Je gezin gaat in feite mee op missie, ook al blijven ze thuis. Maar hun steun heb je nodig, anders vertrek je niet. Zo is dat er bij B-FAST ook in gedrild.”
Ook met de hr-dienst en de collega’s op de spoeddienst van AZ Sint-Maarten kon Bart meteen goede afspraken maken. “De mogelijkheden werden snel bekeken en agenda’s samengelegd. Ik ben zowel de collega’s als de hr-dienst dankbaar voor hun volle ondersteuning en flexibiliteit.”
Terug naar de basis
Om het psychologische welzijn te garanderen, blijven Bart en zijn teamleden van B-FAST maximaal 14 dagen in Turkije. “Je weet wel dat je in een team terechtkomt met mensen waarop je kunt bouwen”, geeft Bart Rens mee. “Ook kijk ik er echt naar uit om onze medische kennis en expertise ten gunste te stellen van de bevolking. Bij rampen van dergelijke omvang ga je terug naar de basis. Zoiets verruimt je blik, en blijft je ook uitdagen.”
Zijn ervaringen in Turkije wil Bart ook meenemen om collega’s te inspireren. “Op onze eigen spoeddienst maken we vaak het verschil tussen leven en dood. Dankzij zo’n humanitaire missie kan dat ook buiten de landsgrenzen. Als hulpverlener, maar ook als mens, brengt zo’n ervaring je enorm veel bij.”
