Een tussentijdse zelfevaluatie van de proefprojecten bevallen met verkort ziekenhuisverblijf (1) verschilt sterk. Volgens het kabinet en Anne Dedry (Groen, vroedvrouw) is het glas halfvol, volgens de gynaecologen halfleeg.

• Uitgangspunt was zoals bekend: de zorg begint en eindigt niet aan de deuren van het ziekenhuis, is grensoverschrijdend, met aandacht voor voor- en nazorg.
• Tot nu toe al meer dan 1.800 vrouwen ingestapt in de verschillende projecten.
• Alle betrokkenen reageren positief, signaleert het kabinet De Block. "Zorgverleners in de tweede en de eerste lijn geven aan dat ze voor het eerst zo intens samenwerken. Die samenwerking verloopt erg constructief dankzij het interdisciplinaire overleg in het kader van de proefprojecten. We zien ook dat deze samenwerking over de ziekenhuismuren heen ‘naar meer smaakt’, ook voor andere patiënten (dus niet enkel rond kraamzorg)."

Toch geeft het kabinet ook toe dat er nog werk aan winkel is, "logisch, aangezien er die intense samenwerking voor velen nieuw is." Wat moet worden bijgeschaafd?

• "Betere afspraken zijn nodig tussen ziekenhuisartsen en artsen in de eerste lijn om moeders niet meteen na hun ontslag uit het ziekenhuis terug te laten komen voor routineconsultaties als die ook thuis kunnen plaatsvinden, met veel minder stress."
• Zorgverleners in de ziekenhuizen ervaren een hoge werkdruk omdat ze dezelfde zorg, informatie en educatie moeten geven tijdens een korter ziekenhuisverblijf. In sommige pilootprojecten wordt hier al een oplossing voor gezorgd, op maat van de patiënt, bijvoorbeeld door een groter deel van de informatie en educatie naar het voortraject te verschuiven. (Voordelen om dit thuis te organiseren: extra rust, betrokkenheid en extra paar oren van familieleden thuis, detecteren van eventuele (sociale) kwetsbaarheid.)
• De zorgverleners buiten de ziekenhuizen worden nu sneller bij de zorg voor pas bevallen moeders betrokken. Ze hebben nood aan meer coördinatie en hebben ook af te rekenen met extra administratief werk. Een gedeeld elektronisch dossier zou hier soelaas kunnen brengen. Het Riziv overlegt hierover met Kind & Gezin en ONE.

Moeders: positief en negatief

• Betere informatieverstrekking aan moeders (zowel voor als na bevalling). Draagt bij tot “empowerment” van moeder én van de omgeving. Belangrijk dat ook partner wordt betrokken in dit verhaal. 
  Ook hier zijn bij de eerste tussentijdse evaluatie enkele verbeterpunten naar voren gebracht.
• Heel veel info tijdens kort verblijf in het ziekenhuis, moeilijk om alles te vatten en onthouden. We moeten dus nadenken over andere oplossingen (bijv. de verschuiving naar prenatale consultaties, zie eerder). 
• Moeders die deelnemen aan de projecten geven aan tevreden te zijn.
• Anderzijds zeggen gynaecologen dat als men kiest voor het traject via de vroedvrouw, dat traject veel duurder is door de talrijke secundaire verwijzingen die dan toch door de gynaecoloog opgevangen moeten worden. Een kostenplaatje dat voor de minister toch een belangrijke factor moet zijn (zie hiervoor onze papieren editie van deze week).

Definitieve evaluatie

• Dit alles neemt niet weg dat dit slechts een tussenstap is. De definitieve evaluatie komt er in de zomer van 2018. "Als daarbij blijkt dat de zorgkwaliteit op zijn minst behouden blijft en de betrokkenen positief staan tegenover deze nieuwe zorgorganisatie, zullen we vanaf eind 2018 een algemeen beleid rond bevallen met verkort ziekenhuisverblijf uitwerken", maakt het kabinet zich sterk. Onder die zorgkwaliteit verstaat het kabinet onder meer: krijgen alle baby’s nog steeds op tijd de hielprik? Is het aantal baby’s dat moedermelk krijgt minstens even groot als bij moeders die langer in het ziekenhuis verblijven? Afspraak dus over zowat negen maanden. 

 (1) Voorgeschiedenis

• 6 projecten rond bevallen met verkort ziekenhuisverblijf startten in juli 2016 (2 Wallonië, 2 Vlaanderen, 2 Brussel)
  • CUSaint Luc
  • Erasmus/UZBrussel
  • CHU Liège/Bois de l’Abbaye/Citadelle
  • UZ Leuven/HH Leuven/Diest
  • CHR Mons
  • AZ Nikolaas