In het Europees Parlement in Straatsburg is de Sacharovprijs 2022 overhandigd aan "het moedige Oekraïense volk". Met de prijs worden elk jaar personen en organisaties geëerd die zich inzetten voor mensenrechten en fundamentele vrijheden. Bij de uitreiking waren onder anderen de bekende mensenrechtenadvocate Oleksandra Matvitsjoek en de burgemeester van Melitopol aanwezig, de door Rusland bezette stad in Zuid-Oekraïne waar deze week hevig strijd geleverd wordt. President Volodimir Zelenski sprak de parlementsleden toe via een videoverbinding en hield samen met hen een minuut stilte voor de slachtoffers van de oorlog in zijn land.

Dat de Sacharovprijs dit jaar naar Oekraïne gaat, mag in de context van de Russische inval niet verrassen. De oorlog brengt enorme kosten met zich mee, terwijl het Oekraïense volk vecht voor zijn veiligheid, soevereiniteit, onafhankelijkheid en territoriale integriteit, betoogt het parlement. Dagelijks strijden de Oekraïeners voor vrijheid, democratie, de rechtsstaat en Europese waarden.

"De boodschap van Europa is duidelijk: we staan achter Oekraïne", zei parlementsvoorzitter Roberta Metsola. "We zullen niet wegkijken. Het Oekraïense volk voert niet alleen een oorlog voor onafhankelijkheid, maar ook een oorlog van waarden. De waarden die de basis vormen van ons leven in de Europese Unie en die wij lang als vanzelfsprekend hebben mogen beschouwen, iedere dag opnieuw."

Tijdens de prijsuitreiking werd het Oekraïense volk vertegenwoordigd door president Zelenski, verkozen leiders en het maatschappelijk middenveld. Mensenrechtenadvocaat Oleksandra Matvitsjoek van het Center for Civil Liberties, dat dit jaar de Nobelprijs voor de Vrede won, was aanwezig, maar ook burgemeester Ivan Fedorov van Melitopol en Joelia Pajevska van de medische hulporganisatie 'Taira's engelen'. Ook de Oekraïense noodhulpdiensten en de vreedzame verzetsbeweging 'Gele lintjes' vaardigden iemand af.

Aan de Sacharovprijs voor de vrijheid van denken is een bedrag van 50.000 euro verbonden. Vorig jaar werd de prijs uitgereikt aan de Russische oppositieleider Aleksej Navalny. Parlementsvoorzitter Roberta Metsola riep Rusland woensdag nogmaals op Navalny onmiddellijk en onvoorwaardelijk vrij te laten.