Professor Isabel Beets van de KU Leuven heeft de Baillet Latour Biomedical Award en de bijhorende prijs van een miljoen euro gewonnen voor haar onderzoek naar de manier waarop onze hersenen leren en vergeten. De award werd uitgereikt in het Brusselse Paleis der Academiën in aanwezigheid van koningin Mathilde.

De award wordt voor de tweede keer uitgereikt. Het Fonds Baillet Latour wil met de prijs de carrières van jonge onderzoekers in de biomedische wetenschappen in België ondersteunen. De winnaar krijgt een miljoen euro aan onderzoeksfinanciering voor de komende vijf jaar.

De 36-jarige Beets is doctor in de Wetenschappen en behaalde in 2013 een doctoraat in de biochemie en biotechnologie aan de KU Leuven. Ze is onderzoeksprofessor aan het departement biologie van de KU Leuven en lid van het Leuven Breininstituut. Sinds 2018 staat ze aan het hoofd van haar eigen onderzoeksgroep die onderzoek voert naar de moleculaire basis van hersenplasticiteit.

Haar onderzoeksproject dat door de award wordt gefinancierd gaat over het ontcijferen van de chemische stoffen die tijdens het leerproces in de hersenen werken en bijdragen tot het vormen van geheugen. In dat proces spelen neuromodulatoren, boodschappermoleculen zoals dopamine en oxytocine waarmee zenuwcellen in de hersenen communiceren, een belangrijke rol. Beets wil uitzoeken welke van de vele boodschappermoleculen betrokken zijn bij leren, en welke stappen van het geheugenproces ze precies beïnvloeden.

Omdat het wegens de complexe structuur van de hersenen moeilijk is dat signaalnetwerk te ontrafelen bij zoogdieren en mensen, werkt de onderzoeksgroep van Beets met het minibrein van de rondworm C. elegans. Dat dier heeft een kleiner zenuwstelsel dan de mens, maar wel gelijkaardige neuromodulatoren die manipuleerbaar zijn voor onderzoek.

Mogelijkheden op de lange termijn

Volgens juryvoorzitter, professor Alexis Brice, biedt het onderzoek mogelijkheden voor op de lange termijn, in bijvoorbeeld de strijd tegen ziekte van Alzheimer.

In totaal dienden 21 onderzoeksprojecten een dossier in. Die kregen allemaal twee schriftelijke reviews voor ze aan de jury van vijf internationaal gerenommeerde deskundigen in het vakgebied werden voorgelegd. De jury selecteerde vijf kanshebbers voor een ontmoeting en selecteerde onder meer op basis van die gesprekken uiteindelijk de winnaar.

In een reactie zegt professor Beets "zeer vereerd te zijn". De award zal "op verschillende manieren een boost geven aan het onderzoek", meent ze. Ze dankte ook haar onderzoeksgroep, die pas in 2018 is opgericht, en de collega's van het departement biologie.

De Biomedical Award wordt sinds vorig jaar elk jaar toegekend en dat zal telkens in een van vijf verschillende domeinen zijn, terwijl het dit jaar neurowetenschappen is, gaat het in 2024 rond kanker zijn, in 2025 rond hart-, vaat- en ademhalingsstelsel, in 2026 rond stofwisseling en maag- en darmstelsel en in 2027 rond infectie en immuniteitsziekten. De bedoeling is om een zo breed mogelijk scala aan problemen te bestrijden, verduidelijkte professor Geert Leroux-Roels, de voorzitter van het Scientific Committee van het fonds bij de uitreiking. Er wordt bijzondere aandacht gegeven aan gezondheidsproblemen bij kinderen.

De award wordt voor de tweede keer uitgereikt. Het Fonds Baillet Latour wil met de prijs de carrières van jonge onderzoekers in de biomedische wetenschappen in België ondersteunen. De winnaar krijgt een miljoen euro aan onderzoeksfinanciering voor de komende vijf jaar.

Beets is doctor in de Wetenschappen en behaalde in 2013 een doctoraat in de biochemie en biotechnologie aan de KU Leuven. Ze is onderzoeksprofessor aan het departement biologie van de KU Leuven en lid van het Leuven Breininstituut. Sinds 2018 staat ze aan het hoofd van haar eigen onderzoeksgroep die onderzoek voert naar de moleculaire basis van hersenplasticiteit.

Haar onderzoeksproject dat door de award wordt gefinancierd gaat over het ontcijferen van de chemische stoffen die tijdens het leerproces in de hersenen werken en bijdragen tot het vormen van geheugen. In dat proces spelen neuromodulatoren, boodschappermoleculen zoals dopamine en oxytocine waarmee zenuwcellen in de hersenen communiceren, een belangrijke rol. Beets wil uitzoeken welke van de vele boodschappermoleculen betrokken zijn bij leren, en welke stappen van het geheugenproces ze precies beïnvloeden.

Omdat het wegens de complexe structuur van de hersenen moeilijk is dat signaalnetwerk te ontrafelen bij zoogdieren en mensen, werkt de onderzoeksgroep van Beets met het minibrein van de rondworm C. elegans. Dat dier heeft een kleiner zenuwstelsel dan de mens, maar wel gelijkaardige neuromodulatoren die manipuleerbaar zijn voor onderzoek.

Een jury van vijf internationaal gerenommeerde deskundigen in het vakgebied selecteerde de winnaar.