Het ziekteverzuim in België blijft stijgen: het kort en middellang ziekteverzuim stond het voorbije jaar zelfs op een nieuwe recordhoogte. Dat blijkt uit een studie van sociaal secretariaat Securex, op basis van de loongegevens van ruim 200.000 werknemers in België. Psychische problemen zoals burn-out zijn nu goed voor bijna een derde van alle ziektedagen in ons land.

Het korte ziektepercentage (tot één maand) steeg in 2022 tot 2,70 procent. In 2019, dus voor de coronapandemie, was dat 2,29 procent. Daarnaast lag ook de ziektefrequentie hoger dan ooit. Een werknemer meldde zich in 2022 gemiddeld 1,31 keer afwezig wegens ziekte, tegen 1,13 keer in 2019. 

Ook het middellange ziekteverzuim van meer dan een maand maar korter dan jaar, bereikte met 2,31 procent een nieuw record in 2022. De voorgaande jaren schommelde het ziektepercentage rond de 2 procent.

Enkel bij langdurig ziekteverzuim, van meer dan een jaar, was er in 2022 een daling op jaarbasis: 3,18 procent ten opzichte van 3,29 procent in 2021. Maar het langdurig ziekteverzuim ligt nog altijd hoger dan in 2019, het laatste jaar pre-corona, merkt Securex op. 

Psychische problemen

"Vooral psychische problemen zorgden voor de stijging van het middellang en langdurig absenteïsme. Het aandeel van ziektedagen door onder andere burn-out steeg ten opzichte van 2019 met 18,5 procent", zegt Securex. 

Psychische problemen zijn nu goed voor 32,7 procent van alle ziektedagen. "Dit ligt in lijn met de resultaten van een eerder onderzoek van Securex en KU Leuven, waarin een scherpe toename van het burn-outrisico werd vastgesteld. Hieruit bleek ook dat vooral jonge werknemers een hoger risico lopen, terwijl het risico op burn-out afneemt naarmate men ouder wordt. Psychische aandoeningen leiden vaak tot langere afwezigheid van het werk. Ook de gevolgen van long-covid in de nasleep van de coronajaren 2020 en 2021 spelen hier een rol."

Daarnaast ziet het sociaal secretariaat ook een verklaring in de terugkeer naar de werkvloer na het vele thuiswerk. "Tijdens de coronajaren hebben veel werknemers geproefd van meer autonomie dankzij het telewerken. Wanneer ze terugkeren naar de werkvloer, kan de motivatie aanzienlijk afnemen, vooral als ze opnieuw te maken krijgen met een toxische leider of -bedrijfscultuur. En dat verhoogt dan weer het risico op burn-out."

Het percentage werknemers die langer dan een jaar ziek zijn, neemt toe met de leeftijd, blijkt ook nog uit de cijfers van Securex. Het aandeel niet-gewerkte dagen stijgt van 0,09 procent bij jonge twintigers tot 2,32 procent bij jonge veertigers en zelfs 12,63 procent bij jonge zestigers. Het sociaal secretariaat verwijst naar de grotere fysieke risico's bij ouderen, zoals natuurlijke slijtage van botten en spieren, en medische problemen die vaker voorkomen op oudere leeftijd, zoals kanker of hart-en vaatziekten. Een lange anciënniteit bij dezelfde werkgever doet ook het risico op langdurig absenteïsme stijgen, meer nog dan leeftijd, klinkt het.

Ook arbeiders hebben door de fysieke aard van hun werk een meer dan dubbel zo hoog ziektepercentage in vergelijking met bedienden: 4,71 procent vs. 2,12 procent. Ook het risico op burn-out ligt er hoger.

Preventie

Securex wijst op het belang van preventieve maatregelen. "Het is in ieders belang om preventief te werken. Dit kan door de voornaamste oorzaken van burn-out in de eigen organisatie aan te pakken, zoals emotionele werkbelasting, rolconflicten en werkintensiteit. Gezien de invloed van anciënniteit op absenteïsme is het belangrijk om jobcrafting te bevorderen voor zowel oudere als jongere werknemers, want werkbaar werk moet er zijn op elke leeftijd. Voor sommige werknemers kan veranderen van job zelfs de beste oplossing zijn om de goesting opnieuw een boost te geven."