Het gelijktijdig voorkomen van RSV, influenza en Covid-19 de voorbije weken en maanden leidde ook deze winter tot het zorguitstel in sommige ziekenhuizen. Volgens minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Frank Vandenbroucke gaat het wel enkel om niet-dringende, planbare zorg.

Tijdens de eerste golven van de coronapandemie werden we regelmatig geconfronteerd met uitstel van (niet-dringende) zorg in de ziekenhuizen. Ook de afgelopen weken en maanden dook het fenomeen opnieuw op door het gelijktijdig voorkomen van RSV, influenza en Covid-19.

In antwoord op een vraag van Frieda Gijbels (N-VA, foto) in de Kamercommissie Volksgezondheid gaf minister Vandenbroucke wat meer duiding bij de huidige situatie, waarbij hij meteen het idee de wereld uithielp dat zorguitstel iets is dat pas opdook tijdens de coronapandemie. “Bij de voorstelling van de hervorming van het dagziekenhuis in Gasthuisberg legde de CEO van het ziekenhuis uit dat er ook voor de covidpandemie al regelmatig zorg werd uitgesteld. Tijdens de coronapandemie werd zorguitstel structureel opgelegd, nu zitten de ziekenhuizen opnieuw in een situatie waarin elk ziekenhuis zelf reguleert wanneer en welke zorg wordt uitgesteld.”

De redenen voor uitstel zijn zeer uiteenlopend: van een gewijzigde agenda van een specialist over technische of logistieke problemen in het ziekenhuis tot personeelstekort. Deze winter kwam daar ook nog de grote instroom van patiënten bij veroorzaakt door het gezamenlijk voorkomen van RSV, influenza en Covid-19. “In de huidige situatie, waarin er opnieuw een regulier eigen beheer is binnen de ziekenhuizen, heb ik geen gedetailleerd zicht op welke oorzaak in welk ziekenhuis al dan niet voor zorguitstel zorgt”, zegt Frank Vandenbroucke. 

Niet-dringende zorg

De monitoring van uitgestelde zorg verloopt via het Hospital & Transport Surge Capacity Committee (HTSC), dat sinds de coronapandemie het mandaat heeft om dat op te volgen. De gesloten bedden worden als globaal cijfer per ziekenhuis en als specifiek cijfer inzake ICU opgevolgd sinds november 2021. 

De piek van gesloten bedden werd bereikt in december 2021 met in totaal 3.961 gesloten bedden. Voor ICU werd de piek vastgesteld in augustus 2022 met 228 gesloten bedden. 

Sinds de zomer vertoont het aantal gesloten bedden een dalende tendens. “Vandaag (n.v.d.r. 31 januari) tellen we 2.585 gesloten bedden in het ziekenhuis en 157 gesloten ICU-bedden", rekende Vandenbroucke voor in de Kamercommissie. “Hoewel de huidige pieken, onder meer veroorzaakt door bronchiolitis en griep, eigenlijk buiten het mandaat van het HTSC vallen, heeft het HTSC de ziekenhuizen toch gevraagd om de beschikbare beddencapaciteit tijdelijk gedetailleerd weer te geven, dit door specifiek de beschikbaarheid van bedden voor geriatrie en interne geneeskunde te registreren.”

Melden

Wanneer er vandaag sprake is van uitgestelde zorg, dan gaat het volgens Vandenbroucke om niet-dringende, planbare zorg. Omdat ook deze zorg belangrijk is, vraagt het HTSC de ziekenhuizen om uitstel van niet-dringende, planbare maar medisch belangrijke zorg telkens te melden aan de federale gezondheidsinspectie, zodat dir samen met de ziekenhuizen naar oplossingen kan zoeken.

Frieda Gijbels wilde ook weten hoe er voorzien werd in opschaalcapaciteit in de ziekenhuizen. De ophaalcapaciteit wordt voorzien in het Surge Capacity Plan van het HTSC. “Dit plan is de afgelopen drie jaar meerdere malen uitgevoerd. Het werd op basis van evaluaties ook meermaals bijgestuurd. Ik meen dat dit plan nu op punt staat, maar het is natuurlijk iets dat nooit definitief klaar is. Bij elke uitrol moet opnieuw worden geëvalueerd waar er verbetering mogelijk is”, besluit de minister.