Het Verzekeringscomité van het Riziv besliste vandaag om de komende 2 jaar verder actief aan de slag te gaan met én te investeren in 12 pilootprojecten geïntegreerde zorg - voor onder meer personen met een chronische aandoening - net als in 19 projecten voor alternatieve zorg en ondersteuningsvormen voor kwetsbare ouderen. Proefprojecten die een pak meer kosten beneden de taalgrens.

"Ons huidige zorgsysteem - en de financiering ervan - zijn nog te fel gericht op acute ziekte of kwalen, terwijl de patiënt vandaag nood heeft aan een totaalpakket", zegt Frank Vandenbroucke, minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid. "Met deze beslissing kunnen deze projecten - als ze erop intekenen - rekenen op verdere financiering. De ervaringen op het terrein - van zowel zorgverleners als patiënten -zullen ons helpen om het Interfederaal Plan Geïntegreerde Zorg in een definitieve vorm te gieten", maakt de minister zich sterk.

De huidige organisatie van onze zorg voornamelijk gebaseerd op de aanpak van acute ziektes en kwalen. "Dat beantwoordt niet meer aan de zorg die vandaag nodig is", zegt Frank Vandenbroucke. "Behalve investeren in onze gezondheidszorg, moeten we ze daarom ook doelmatig hervormen, richting geïntegreerde zorg."

Zorgcontinuüm

Concreet betekent geïntegreerde zorg dat we de switch moeten maken - zowel in de organisatie als in de financiering - van acute zorg naar een continuüm van zorg. "Dat betekent ook dat we veel beter en nog veel meer de brug moeten slaan tussen zorg en welzijn, een bevoegdheid van de deelstaten. De maatschappelijke omgeving van de patiënt moeten we maximaal verbinden met de zorg van de patiënt. Want welzijn is ook gezondheid", zegt Vandenbroucke. De manier waarop onze zorg nu georganiseerd is - in aparte hokjes en gefinancierd per prestatie in plaats van een algemeen zorgtraject - voldoet niet langer aan die behoefte.

Interfederaal plan en botsmuren

Daarom wordt op dit moment hard gewerkt aan een Interfederaal Plan Geïntegreerde Zorg, dat begin 2024 rond moet zijn. Dat plan, dat wordt opgesteld in nauw overleg met de deelstaten, moet de basis vormen om geïntegreerde zorg uit te rollen in heel het land, elk binnen zijn eigen bevoegdheid.

Vandenbroucke: "Maar intussen is het cruciaal dat we ook leren uit de praktijk. Daarom is het belangrijk dat we blijven investeren in projecten die de weg tonen, maar evenzeer de muren identificeren waarop zowel zorgverleners als patiënten nog botsen. Dat kan van herhaalde tot nutteloze administratie zijn, het onvoldoende doorstromen van patiëntengegevens tussen zorgverleners, tot een plotse onderbreking in de keten van zorg die de patiënt nodig heeft."

"Eveneens kunnen we uit deze projecten leren op welke punten er nog duidelijke afspraken gemaakt moeten worden tussen de federale overheid en de deelstaten."

Terwijl overlegd wordt over het Interfederaal Plan Geïntegreerde Zorg kunnen deze projecten nu intekenen voor een verdere financiering voor de komende 2 jaar, goed voor een investering van bijna 18,5 miljoen euro. Zo is Zorgzaam Leuven 1 van de 12 pilootprojecten voor geïntegreerde zorg, voor onder meer chronisch zieken. "Op Maat" (Huis Perrekes) in Geel is dan weer 1 van de 19 projecten alternatieve zorg voor ouderen, en is erop gericht is om ouderen met dementie zo lang mogelijk in hun thuisomgeving te laten wonen. 

Boost in de kosten

Het geciteerde voorbeeld Zorgzaam Leuven is inderdaad het beste. Het zou amper 60 euro kosten per patiënt. Maar enig cijferwerk leert dat het met de meeste andere projecten een stuk minder goed gesteld is op financieel vlak. Vooral de Waalse en Brusselse projecten blijken een stuk minder efficiënt. Zo kost het Luikse Relian 1.996 euro per patiënt. En het Brusselse Boost blijkt ook een boost in kosten te veroorzaken: 2.498 euro per patiënt.

ASGB/Kartel liet al weten over geïntegreerde zorg dat "we koele minnaars zijn van conventies met datamanagers, maar we geven het voorlopig het voordeel van de twijfel omdat er veel aandacht is voor mentale zorg."

Bvas maakte de berekening over de kostenefficiëntie, een overzicht vindt u via de link onderaan terug.

Hierover onlangs bevraagd door ons, verdedigde de minister zich door te stellen dat het om "investeringen op termijn gaat en om proefprojecten waaruit we moeten leren. Een cultuurshift dringt zich op." Een culltuurshft die op financieel vlak dan vooral een zaak is voor beneden de taalgrens, blijkt uit de cijfers.

> Geïntegreerde zorg: baart berg muis?