Vicepremier en minister van Financiën Van Peteghem (CD&V) sprak op de studiedag ‘compassionate leadership’ van afgelopen dinsdag bedrijfsleiders uit de profitsector toe over hoe ze heel wat lessen kunnen trekken uit de manier waarop de non-profit leiding geeft en in teams samenwerkt, en een antwoord tracht te vinden op de war for talent. Hoe luidde zijn boodschap?

De studiedag was georganiseerd door de Belgische Vereniging van Ziekenhuisdirecteuren (BVZD) en wou nu eens de profit laten meegenieten van de knowhow, opgebouwd in de non-profit. Doorgaans gebeurt immers het omgekeerde.

Thema: compassionate leadership. "Ik was onlangs te gast op een jubileumcongres van een grote speler in het Vlaamse zorglandschap", stak de vicepremier van wal. "Een van de geschetste uitdagingen was het aantrekken en behouden van kwalitatief opgeleid personeel.”

“Zonder dat iemand het leiderschapsmodel bij naam noemde, werd het profiel van de ideale zorgmanager duidelijk geschetst in de context van deze war for talent. Aanwezig, toegankelijk, begripvol en altijd klaar om medewerkers bij te staan als dat nodig was."

De resultaten van compassionate leadership op het terrein in de zorgsector zijn empirisch bewezen, wist Van Peteghem. Het zou volgens hem een teken van slechte wil zijn van de kant van leidinggevenden in andere sectoren om deze bewezen positieve resultaten te negeren. Vooral in een tijd waarin onze samenleving en economie geconfronteerd worden met een historische krapte van de arbeidsmarkt.

Werknemer aan het stuur

“Om de uitdagingen met succes aan te gaan, moeten we niet alleen samenwerken, maar ook van elkaar leren. Werkgevers staan voor een bijzondere uitdaging. Waar het vroeger een opdracht was om de juiste werknemer te vinden om een vacature in te vullen, blijkt nu het behouden ervan nog een grotere uitdaging. Werknemers zijn nooit beter opgeleid en voor vele  banen zijn geografische barrières weggenomen. Mensen kiezen ervoor om sneller van baan te veranderen en zijn op zoek naar meer dan alleen een baan met een goed salaris. Waar ooit de werkgever het stuur in handen had, is dat nu steeds meer de werknemer."

"Van werkgevers wordt terecht verwacht dat zij veel tijd en energie investeren in diversiteit, gelijkheid en inclusie. Ik ben er vast van overtuigd dat erkenning, waardering en werken aan hetzelfde doel even belangrijk zijn om mensen gemotiveerd te houden. Meer dan ooit wordt van werkgevers verwacht dat zij leiderschap en betrokkenheid tonen.”

Streven naar productiviteit: paradox

De minister verwees naar zijn doctoraal proefschrift in de Toegepaste Economische Wetenschappen ongeveer 12 jaar geleden, dat voornamelijk gebaseerd was op theoretische en wiskundige modellen. “Ik ben dan ook een van de eersten om de positieve effecten te onderstrepen van technologie, efficiëntie en productiviteit op onze historische economische vooruitgang."

“Maar ik ben ook bezorgd dat, in ons streven naar meer efficiëntie en productiviteit, we misschien te vaak de directe en indirecte gevolgen over het hoofd zagen. Gevolgen op menselijk vlak.”

“Vandaag is meer dan 1 op 10 werknemers in ons land langdurig met ziekteverlof. In de laatste vier jaar is het aantal langdurige burn-outs en depressies met bijna 40% gestegen. Deze persoonlijke tragedies wegen niet alleen op de teams, maar brengen ook een sociale kost met zich mee. Wij geven meer dan 1,5 miljard euro uit aan uitkeringen voor langdurige arbeidsongeschiktheid, veroorzaakt door depressies of burn-out, en dat bedrag stijgt nog.

"Dat zijn harde cijfers. We moeten ervoor zorgen dat die cijfers tot het verleden behoren. Want in ons streven naar meer productiviteit, lijken we juist die productiviteit te verliezen.”

Het spreekt voor zich dat wanneer we mensen, jong en oud, vragen om langer te werken, we er ook voor moeten zorgen dat we ze behouden.”

“België niet langer fiscaal kampioen arbeidskosten”

“Uiteraard door een eerlijk loon aan werk te koppelen, maar er is meer nodig. Het gaat niet alleen om mensen aan het werk te krijgen, maar ook om ervoor te zorgen dat werken meer loont, meer werken aantrekkelijker wordt en dat het duurzaam blijft.”

“Als minister van Financiën heb ik daarom onlangs mijn blauwdruk voor een bredere belastinghervorming gelanceerd. Die schetst een belastingstelsel dat werken en ondernemen stimuleert. Een belastingstelsel dat eerlijker is door meer rechtvaardigheid, neutraliteit en eenvoud.”

“In de blauwdruk worden de lasten op arbeid sterk verlaagd. De verhoging van het belastingvrijgestelde quotum, de hervorming van de tariefstructuur, de verlaging van de bijzondere sociale-zekerheidsbijdrage en de uitbreiding van de werkbonus zullen werken veel aantrekkelijker maken. Op die manier zal België niet langer fiscaal kampioen zijn op het vlak van arbeidskosten.”

“Werken moet meer opbrengen en het verschil met niet werken moet groter worden. Tegelijkertijd moeten we ervoor zorgen dat meer werken fiscaal niet wordt ontmoedigd.”

“Maar het gaat om meer dan geld alleen. Het gaat ook om leiderschap en betrokkenheid van de werkgever. De positieve resultaten van het compassionate leiderschapsmodel in de gezondheidssector kunnen van enorm belang zijn voor andere sectoren en beleidsmakers bij het aan het werk houden van mensen. Een beleid moet om zijn mensen geven. Het is niet anders in de politiek.”

“Oprechte empathie, en ik benadruk graag het woord oprecht, is meer cruciaal dan ooit om het vertrouwen van de mensen te verdienen.”

“Samenwerking zal van cruciaal belang zijn.”

> In debat met de geestelijke vader van compassionate leadership