Het Riziv publiceerde zopas de TOP 25 van de werkzame bestanddelen in uitgaven in de ambulante sector van de verzekering voor geneeskundige verzorging, 2021. Die TOP 25 vertegenwoordigt 34% van de totale netto-uitgaven en 18% van het behandelingsvolume (DDD). Steeds meer maken de moleculen in deze TOP 25 deel uit van het therapeutisch arsenaal van de specialisten. 

Ter verduidelijking: er bestaan naast deze 25 werkzame bestanddelen nog 713 werkzame bestanddelen waarvoor er een tegemoetkoming is door de verplichte ziekteverzekering in de ambulante sector.

De eerste plaats van de TOP 25 wordt nog steeds ingenomen door adalimumab, een TNF-remmer om ontstekingsprocessen bij zware aandoeningen af te remmen als de klassieke behandelingen niet helpen. Dit ondanks opeenvolgende belangrijke prijsverlagingen bij de markttoetreding van biosimilairen voor deze molecule. Adalimumab wordt in 45% van de gevallen voorgeschreven door reumatologen (vooral om reumatoïde polyartritis te behandelen), in 30% van de gevallen door gastrologen (ziekte van Crohn) en in 14% van de gevallen door dermatologen (psoriasisreuma).

Op de tweede plaats staat apixiban, één van de vier nieuwe orale anticoagulantia (NOAC’s) die allemaal in de TOP 25 opduiken. De NOAC’s worden inmiddels gebruikt bij de meerderheid van de behandelingen.

Op de derde plaats staat emicizumab voor de behandeling van hemofilie. In 2021 hebben al 180 patiënten dit product gekregen. Verwacht mag worden dat dit aantal de komende jaren zal blijven toenemen.

De meest recente geneesmiddelen in deze TOP 25 zijn emicizumab, voor het eerst vergoedbaar in 2020 (middel tegen hemofilie) en een antidiabeticum van 2019: semaglutide.

Anderzijds dateren 5 werkzame bestanddelen van vóór het jaar 2000. 

Een speciaal geval is dat van de anti-influenzavaccins (griepvaccins). Dat deze molecule in 2020 in de TOP 25 opduikt, komt door de uitzonderlijke Riziv-maatregelen tijdens de covid-19-crisis. De terugbetaling is zowel verhoogd als uitgebreid naar een grotere populatie. Ook werd medio 2020 een prijsverhoging van de griepvaccins toegekend. Vanaf 2020 kregen ruim 2 miljoen patiënten het vaccin vergoed, tegenover 1,6 miljoen in de voorgaande jaren (+26%). De kosten voor de ziekteverzekering voor deze vaccins stegen vanaf 2020 van 10,3 naar ruim 26 miljoen.

Steeds meer maken de moleculen in deze TOP 25 deel uit van het therapeutisch arsenaal van de specialisten. In 2021 zijn er 11 die voor meer dan 50% door specialisten worden voorgeschreven (% van het aantal DDD). In 2007 waren dat er maar 4 en in 1997 slechts één.

Het is mogelijk om op basis van de databankgegevens het aantal patiënten te bepalen aan wie een bepaald werkzaam bestanddeel minstens éénmaal dat jaar werd afgeleverd. Deze informatie geeft een ander beeld dan het volume uitgedrukt in DDD of in kost en laat toe om de moleculen te typeren volgens :

• de epidemiologie (aantal behandelde patiënten),
• de behandelingsduur (aantal DDD/patiënt),
• de behandelingskost per dag voor de ziekteverzekering (netto RIZIV-uitgaven/DDD).

De TOP 25 van 2021 bevat :

• zes immunosuppressiva geïndiceerd voor de behandeling van actieve reumatoïde artritis, ziekte van Crohn en psoriasis (adalimimab, etanercept, ustekinumab, golimumab, secukinumab en guselkumab),
• een zevende immunosuppressivum voor de behandeling van multiple sclerose (dimethylfuma-raat), } vier nieuwe orale anticoagulantia (NOAC’s) die gebruikt worden bij de preventie van trombosen (rivaroxaban, dabigatran etexilaat, apixiban en edoxaban),
• vier antidiabetica (insuline glargine, metformine, dulaglutide, en semaglutide),
• drie werkzame bestanddelen voor de behandeling van respiratoire aandoeningen (formoterol + beclametasone en vilanterol + fluticasone gebruikt bij COPD en astma en het immunosuppres-sivum omalizumab gebruikt bij astma),
• twee protonpompremmers die dienen om de maagzuursecretie te remmen (omeprazol en pan-toprazol),
• een werkzaam bestanddeel gebruikt bij hemofilie (immunosuppressivum emicizumab),
• een combinatiepreparaat gebruikt bij de behandeling van HIV infectie (emtricitabine/tenofovir alafenamide/bictegravir),
• een cholesterolverlagend middel (atorvastatine),
• een werkzaam bestanddeel (denosumab) dat zowel voor de behandeling van osteoporose als solide tumoren met botmetastasen gebruikt wordt,
• een vaccin (influenzavaccin).

Meer info vindt u hier.