Nooit eerder was het mogelijk om de allerkleinste vaten van ons lichaam in beeld te brengen. Lymfevaten hebben doorgaans een dikte van 300 micron, vergelijkbaar met de dikte van een menselijk haar. Dankzij de echografie met ultra hoge-frequentie kan men niet alleen de diameter bepalen, maar, belangrijker nog, men kan de structuur van deze allerkleinste lymfevaten bestuderen. Het AZ Sint-Maarten pakt uit met het nieuws aan de hand van een studie.

Vandaag worden de lymfevaten in kaart gebracht door middel van een lymfe-fluoroscopie, ook wel lymfemapping genoemd. Na de onderhuidse inspuiting van een fluorescente contraststof kan men via een speciale camera de lymfevaten lokaliseren. Hoewel dit onderzoek een schat aan informatie oplevert voor de behandelaar, kunnen met dit onderzoek de lymfevaten in ernstig aangetaste regio’s van lymfoedeem niet zichtbaar gemaakt worden.

Een andere mogelijkheid om lymfevaten in beeld brengen, is het gebruik van ‘gewone’ hoge-frequentie echografietoestellen, maar dit onderzoek is niet performant genoeg om de kleinste vaten en hun structuur in beeld te brengen.  

Ultra hoge-frequentie echografie, recent ontwikkeld, is patiëntvriendelijk: het onderzoek is volledig pijnloos, vereist geen inspuiting van contraststof en maakt geen gebruik van radioactieve straling.

Ultra-hoge-frequentie echografie is een innovatieve onderzoeksmethode die voor het eerst in België werd toegepast door dokter Giacalone en zijn team. 

Haarfijn in beeld gebracht

Nooit eerder was het mogelijk om de allerkleinste vaten van ons lichaam in beeld te brengen. Lymfevaten hebben doorgaans een dikte van 300 micron, vergelijkbaar met de dikte van een menselijk haar. Dankzij de echografie met ultra hoge-frequentie kan men niet alleen de diameter bepalen, maar, belangrijker nog, men kan de structuur van deze allerkleinste lymfevaten bestuderen. Dit laat toe om een beeld te krijgen van de ‘gezondheid’ van de kleppen en de wand van de lymfewegen wat ons inzicht geeft in het stadium en de progressie van de aandoening.

Een vergelijkend onderzoek uitgevoerd door dokter Giacalone (AZ Sint-Maarten) bij meer dan 50 patiënten met eenzijdig lymfoedeem toonde aan dat er niet alleen méér lymfevaten, maar ook lymfevaten met een kleinere diameter konden gevisualiseerd worden door de ultra hoge-frequentie echografie dan met de ‘gewone’ hoge-frequentie echografie. Met ultra hoge-frequentie echografie kon ook het lymfevocht in de lymfevaten gezien worden evenals het functioneren van de kleppen. Dit leverde nooit eerder geziene videobeelden op van ‘lymfevaten in werking’.

De studie waaraan 30 patiënten hebben deelgenomen, werd zojuist gepubliceerd in het prestigieuze tijdschrift Plastic and Reconstructive Surgery - Global Open.

Toepassing bij patiënten met lymfoedeem

Dankzij dit toestel kan men op een niet-invasieve manier de lymfevaten in beeld brengen en bijgevolg de functie en werking ervan bestuderen. Dit leidt op termijn tot meer inzicht in de aandoening, die toch een grote impact heeft op het leven van duizenden mensen in België.

Anderzijds kan men bij patiënten waarbij een heelkundige ingreep noodzakelijk is, met behulp van de ultra hoge-frequentie echografie de beste lymfevaten identificeren zodat het effect van een microchirurgische ingreep maximaal is. Het doel van de ingreep is om de afvoer van lymfevocht via de aders te laten verlopen zodat de aangetaste regio ‘omzeild’ wordt. De verbinding tussen een nog functionerend lymfevat en een ader, wat een lymfe-veneuze anastomose genoemd wordt, is zo een techniek waarbij de lymfestroom efficiënt wordt afgeleid via het veneuze systeem. Deze microchirurgische ingreep, die weinig belastend is voor de patiënt, werd door dokter Giacalone reeds meer dan 2.500 maal  uitgevoerd. Het is vanzelfsprekend dat deze lymfe-veneuze anastomose het beste resultaat oplevert als de lymfevaten nog niet of minimaal verlittekend zijn.

Dokter Giacalone van het AZ Sint-Maarten heeft een uitgebreide expertise uitgebouwd inzake de behandeling van lymfoedeem door middel van microchirurgie.

Referenties

Intraoperative imaging of lymphatic vessel using ultra high-frequency ultrasound. Hayashi A, Visconti G, Yamamoto T, Giacalone G, Hayashi N, Handa M, Yoshimatsu H, Salgarello M. J Plast Reconstr Aesthet Surg. 2018 May;71(5):778-780. doi: 10.1016/j.bjps.2018.01.013.

Ultra High-Frequency Ultrasonographic Imaging with 70 MHz Scanner for Visualization of The Lymphatic Vessels. Hayashi A, Giacalone G; Yamamoto T; Belva F; Visconti G; Hayashi N; Handa M; Yoshimatsu H; Salgarello M. Plast reconstr Surg Glob Open 2019;7:e2086; DOI: 10.1097/GOX.0000000000002086. Received for publication September 6, 2018; accepted October 25, 2018. Published online 22 January 2019. Drs. Hayashi and Giacalone contributed equally to this work.

Het Lymfecentrum is pionier en één van de toonaangevende centra wereldwijd op het gebied van diagnose en behandeling van lymfoedeem. www.lymfecentrum.be