Op weg naar een nieuwe federale regering blikt ook VBS-voorzitter Stan Politis terug op het parcours van minister Vandenbroucke (Vooruit) tijdens Vivaldi. Met in het achterhoofd de kans dat de minister zichzelf zal opvolgen voor een volgende legislatuur.

“Vooreerst willen we Frank Vandenbroucke feliciteren met een zeer mooie score voor zijn partij en ook voor de 34.629 voorkeursstemmen die hij haalde,” steekt dr. Politis van wal. Welke pluspunten noteert hij voor zijn artsen- en ziekenhuisbeleid?

Plus

·      Covid, ASO’s

Om te beginnen het goede nieuws: “Als we een balans mogen opmaken van de beleidsjaren van Vandenbroucke, dan heeft hij zich onderscheiden in dossiers zoals de beheersing van Covid en het collectief akkoord rond de assistenten in opleiding. De artsen in opleiding kenden een verbetering van hun statuut.” Positief vindt men bij het VBS ook dat Vandenbroucke enkele medicomut-akkoorden zonder al te veel problemen rond kreeg.

·      Ziekenhuisfinanciering

Dokter Politis steekt verder een pluim op de hoed van de minister als de aanzienlijke verbetering ter sprake komt van de financiering van de ziekenhuizen (in moeilijke omstandigheden). “We denken aan de 2 miljard die de ziekenhuizen in de Covid-jaren kregen toegestopt en ook aan het zorgpersoneelsfonds, de bijdragen voor de verhoogde energiekosten, de bijdragen voor cybersecurity.”

·      Patiëntenrechten

En al zaten sommige artsen niet altijd op dezelfde lijn voor de modernisering van de wet op patiëntenrechten, in grote lijnen kon de belangrijke update onder de legislatuur van Frank Vandenbroucke op de goedkeuring van het VBS rekenen.

Ondanks de moeilijke verhoudingen met het artsenkorps waren de dokters zeker onder de indruk van zijn gedrevenheid, zijn werkkracht, zijn dossierkennis. “Hij was ook omringd door capabele en hardwerkende mensen zoals Johan Kips, Lucien Hoekx en anderen”, stipt de VBS-voorzitter aan.

·      Farmasector

Eerder positief is het VBS ook over de grote inspanningen in de farmasector, “waar België als klein land een competitief nadeel heeft om voldoende stocks te hebben aan lage prijs. Dat dit een Europese oplossing behoeft, beseft eenieder.”

Min

·      Villageneeskunde

Op andere vlakken zijn de reacties minder gunstig, zoals de plaats van de extramurale zorg in de gezondheidszorg: “De gelijkstelling met villageneeskunde heeft de minister tot op de dag van vandaag volgehouden, maar dat geeft de werkelijkheid niet weer.”

·      Supplementen

Waar de visies zeker sterk uiteenlopen is bij het belang van de ereloonsupplementen binnen tariefakkoorden. Tariefakkoorden betekenen tariefzekerheid voor patiënten en keuzevrijheid voor patiënten en tussen de lijnen door kan men lezen dat het VBS het niet apprecieert dat daaraan gemorreld wordt.

·      “Overleg”-model

Een ander punt van divergentie is het begrip 'overleg'-model. “Wij verstaan onder overleg het naar mekaar toegroeien van standpunten. Al te vaak werden zorgverstrekkers gehoord, maar werden beslissingen er eenzijdig door geduwd zonder rekening te houden met de gehoorde standpunten.”

·      Ideologie boven evidentie

Ook dossiers rond transversale projecten, financiering van meso-structuren, die sterk bij een NHS-visie van de gezondheidszorg passen, werden door minister Vandenbroucke royaal gefinancierd, zelfs als die de verwachtingen niet konden inlossen: “in deze dossiers komt ideologie boven evidentie”, analyseert het VBS. In hetzelfde bedje ziek is de evolutie naar een gelijkschakeling van artsen met niet-artsen op de eerste lijn, zowel qua verloning als qua bevoegdheid ondanks een totaal verschillende opleiding.

·      Ziekenhuisnetwerken

Als verzachtende omstandigheid, bijvoorbeeld bij het dossier over de ziekenhuisnetwerken, is het feit dat de minister een aantal dossiers erfde die niet zijn keuze waren. Dat geldt voor   de ziekenhuisnetwerken die’ te kunstmatig’ zijn. “Ook het dossier van de vernieuwing van de nomenclatuur, de co-governance en de hervorming van de ziekenhuisfinanciering zijn transgenerationele projecten, gespreid over meerdere generaties ministers.” Weliswaar legde de minister daar wat eigen klemtonen (wijziging van locoregionale vs. supraregionale netwerken, met een sterke nadruk op centralisatie). “Maar binnen die centralisatie is te vaak de volume-output assumptie gemaakt dat hoe meer volume men draait, des te meer de kwaliteit gewaarborgd is”, meent dr. Politis. “Precies daar denken we echter dat de collaterale effecten niet voldoende bestudeerd zijn.”

“De functionele samenwerkingsverbanden in de eerste lijn zijn vooralsnog geen succes”, is nog een omzwachtelde vorm van kritiek.

·      Preventie: drempel

Een aantal doelstellingen heeft het VBS met Frank Vandenbroucke gemeen: de gezondheidszorg moet van hoog niveau zijn en zeer toegankelijk voor de volledige bevolking. Maar de organisatie daarvan vult het VBS anders in. Net als de minister meent het VBS wel dat de nadruk moet komen te liggen op preventie en dat op dat punt de politieke structuren van het land een drempel vormen.

·      Sturende invloed, vertrouwen

Afrondend blijft het VBS en zijn voorzitter vooral bij: de te grote sturende directe invloed vanuit het Kabinet, die geleid heeft tot een verschraling van de extramurale zorg ten gunste van een institutionalisering van de zorg, net op een moment dat het ontbreekt aan werkkrachten in de instellingen. 

“We hopen dat in de toekomst het vertrouwen in de extramurale ambulante medische zorg herstelt en de zorg dicht bij de patiënt voluit ontplooid wordt in goede afspraken met de ziekenhuizen en de universitaire instellingen. Dat zou moeten vermijden dat er initiatieven komen van commerciële structuren zoals in het buitenland die zich makkelijk enten in een vacuüm.”

“Daarnaast hopen we op een herstel van vertrouwen in overlegorganen. In dat verband bestaat in het Riziv wel een overlegcultuur die niet aanwezig is bij de regionale overheden. Ook daar zou het nuttig en zinvol zijn om analoge overlegstructuren met artsen te hebben gezien steeds meer beleidsdomeinen een regionale ramificatie hebben.”