Op 2 februari 2025 trad de Europese verordening inzake artificiële intelligentie in werking, bekend als de AI-wet, die specifieke verplichtingen invoert voor Belgische zorginstellingen. Deze verordening wil een kader bieden voor de ontwikkeling en het gebruik van artificiële intelligentie (AI) binnen de Europese Unie, met de nadruk op veiligheid, transparantie en respect voor fundamentele rechten.
De AI-wet gaat uit van een risicogebaseerde benadering en past strengere regels toe op AI-toepassingen met een hoger risico. De wet verbiedt AI-systemen met name cognitief gedrag te manipuleren, sociale scoring toe te passen, voorspellend politiewerk te verrichten op basis van profilering en biometrische gegevens te classificeren op basis van categorieën zoals ras, religie of seksuele geaardheid (1).
Een voldoende niveau
Artikel 4 van de verordening bepaalt dat aanbieders en invoerders van AI-systemen maatregelen moeten nemen om ervoor te zorgen dat hun personeel en anderen die betrokken zijn bij de werking en het gebruik van deze systemen over voldoende AI-vaardigheden beschikken. Deze vereiste houdt rekening met de technische kennis, ervaring, opleiding en training van het personeel en de context waarin AI-systemen worden gebruikt (2). In België hebben al heel wat ziekenhuizen AI-algoritmen geïntegreerd in hun klinische praktijk. Het Jan Yperman Ziekenhuis in Ieper gebruikt bijvoorbeeld innovatieve AI-software om CT-beelden van de borstkas te interpreteren, wat de diagnostische nauwkeurigheid en efficiëntie van de radiologieafdeling verbetert (3).
Training verbeteren
Uit een onderzoek dat in 2022 werd uitgevoerd, bleek echter dat slechts 30% van de respondenten op de hoogte was van het feit dat er AI-apparatuur werd geïmplementeerd binnen hun instelling. Dit benadrukt de noodzaak voor ziekenhuizen om de opleiding van personeel te verbeteren om te voldoen aan de eisen van de AI-wet (4).
Er zijn initiatieven genomen om aan deze behoefte te voldoen. De Université libre de Bruxelles biedt bijvoorbeeld een interuniversitair getuigschrift in artificiële intelligentie in de geneeskunde aan, met als doel zorgverleners op te leiden in het gebruik van AI in een klinische context (5).
Het is van essentieel belang dat Belgische ziekenhuizen snel nagaan in welke mate ze voldoen aan de AI-wet en geschikte opleidingsprogramma's implementeren voor hun personeel. Niet-naleving van deze verplichtingen kan leiden tot boetes vanaf 2 augustus 2025, wanneer het nationale kader voor de toepassing van boetes zal worden vastgesteld (6).
Ziekenhuizen moeten nu proactief stappen ondernemen om aan deze regelgeving te voldoen en ervoor te zorgen dat AI optimaal wordt ingezet ten behoeve van patiënten.
