Het socialezekerheidsstelsel voor werknemers zal eind 2024 een tekort vertonen van 6,2 miljard euro, of een miljard meer dan in 2023. Volgend jaar zou het tekort oplopen naar 7,6 miljard euro. Dat meldt het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO), de grootste werkgeversorganisatie van het land.

VBO verwijst naar cijfers van het globaal beheerscomité van de sociale zekerheid. Het zijn vooral de uitgaven die stijgen, terwijl de ontvangsten dat niet kunnen bijbenen, zegt Alice Defauw, socialezekerheidsspecialist bij het VBO. Een van de uitgaven die de voorbije jaren fors zijn gestegen, zijn de uitkeringen voor langdurig zieken. In 2024 gaat het om 9,5 miljard euro. Tussen 2023 en '24 stegen die uitgaven meer dan 8 procent, en voor volgend jaar zou de stijging meer dan 7 procent bed ragen.

Bij ongewijzigd beleid zal het tekort in 2029 oplopen tot meer dan 14 miljard euro, zegt het VBO. "Ongezien en onhoudbaar", waarschuwt de werkgeversorganisatie.

Die tekorten in de sociale zekerheid worden opgevangen door de overheid, middels de evenwichtsdotatie. "Maar dat is als een suikernonkel die jaarlijks betaalt. Op die manier is er geen responsabilisering", zegt Pieter Timmermans, gedelegeerd bestuurder van het VBO. "We geven zonder nadenken meer en meer uit zonder stil te staan bij wie dat uiteindelijk zal betalen."

Het VBO bepleit daarom de activering van werklozen en inactieven, om een werkzaamheidsgraad van 80 procent te bereiken. "Werken moet meer lonen dan niet-werken", aldus het VBO. De werkgeversorganisatie vraagt ook een striktere monitoring en efficiëntere besteding van de middelen voor gezondheidszorgen, en een pensioenhervorming die leidt tot een"uitgavengroei die draagbaarder wordt". Als we vandaag niet ingrijpen, zo waarschuwt het VBO, dreigen in 2030 "draconische maatregelen".

Volgens de socialistische vakbond is het tekort echter het gevolg van een structurele onderfinanciering, "grotendeels veroorzaakt door fiscale keuzes en werkgeversvriendelijke vrijstellingen". "Het is niet meer dan logisch dat de uitgaven voor de sociale zekerheid toenemen," zegt Raf De Weerdt, federaal secretaris van het ABVV. "We hebben te maken met vergrijzing, een demografische realiteit die iedereen al decennia kent. Het probleem zit niet in de uitgaven, maar in de financiering - of liever, het gebrek eraan."

ABVV zegt dat "massale vrijstellingen van werkgeversbijdragen en de stimulering van alternatieve verloningsvormen of statuten zoals flexi-jobs" het systeem verzwakken. "Werkgevers genieten van fiscale cadeaus, terwijl de kosten worden afgewenteld op de gemeenschap."